Người làm thuyền composite ở Lung Leng
Với các dân tộc bản địa Kon Tum nói riêng và Tây Nguyên nói chung sống ven sông, hồ, thuyền độc mộc không chỉ là chiếc cầu nối đôi bờ mà còn giúp bà con vận chuyển hàng hóa, nông sản, đánh bắt cá. Tuy nhiên, trước thực trạng gỗ làm thuyền độc mộc truyền thống ngày càng khan hiếm, chi phí đắt đỏ, lại nhanh hỏng, anh Bùi Như Nhân ở thôn Lung Leng, xã Sa Bình, huyện Sa Thầy đã tìm hiểu, học hỏi và làm ra sản phẩm thuyền bằng vật liệu composite phục vụ bà con.
Do cuộc sống gia đình lúc đó khó khăn, học xong lớp 9, anh Bùi Như Nhân (sinh năm 1983, tại huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai) đành bỏ học giữa chừng để đi làm, kiếm thêm thu nhập phụ giúp gia đình. Đến năm 1998, anh theo gia đình lên định cư tại thôn Lung Leng, xã Sa Bình, huyện Sa Thầy.
Ngôi nhà của anh nằm sát bờ sông Sê San thơ mộng, gần di chỉ Lung Leng nổi tiếng. Xung quanh vườn nhà, gia đình anh trồng nhiều loại cây ăn quả như mít mật, sầu riêng, dừa, vừa lấy bóng mát vừa thu hoạch được trái cây. Nhà gần sông nước, khi mới lên anh đã học hỏi và đóng thuyền bằng gỗ để đi lại và chuyên chở hàng hóa. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, thuyền gỗ thường bị rò rỉ nước và bị thủng nên anh tìm kiếm vật liệu phù hợp để khắc phục trình trạng trên.
|
.jpg )
Năm 2006, cơ duyên anh biết đến vật liệu composite khi thấy một người bạn dùng vật liệu này để làm khuôn thạch cao, làm những đồ vật trang trí. Anh nghĩ rằng, vật liệu này phù hợp cho nhu cầu của mình. Nói là làm, sau khi về nhà, anh mua vật liệu composite, sau đó bắt tay vào gia công, sửa chữa chiếc thuyền gỗ bị hư hỏng của mình và cho kết quả thành công ngoài mong đợi.
Tìm hiểu thông tin, học hỏi trên các trang mạng internet cùng với sự sáng dạ, khéo léo và kiên trì, năm 2007, anh Nhân cho ra đời chiếc thuyền composite đầu tiên của mình. Lúc đầu, mục đích của anh chỉ là phục vụ cho nhu cầu của gia đình. Sau nhiều người dân quanh vùng thấy được những ưu việt của thuyền composite nên đặt hàng anh làm.
Sau gần 16 năm hành nghề, anh Nhân làm chủ quy trình sản xuất thuyền composite và có thể làm được nhiều mẫu mã khác nhau, tăng thêm chức năng cho thuyền, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
|
.jpg )
Anh Nhân chia sẻ: Ngày trước, người dân ở đây gần như chỉ sử dụng thuyền độc mộc để đi lại. Thuyền độc mộc được làm từ cây gỗ to, chắc và chịu được nước. Tuy nhiên, hiện nay, cây to dùng làm thuyền không còn nhiều và chi phí làm ra chiếc thuyền độc mộc cũng rất cao nên người dân chuyển sang dùng thuyền composite hoặc thuyền tôn là chính.
Ưu điểm của thuyền composite là nhẹ, chắc, bền, chịu hóa chất, không sét gỉ, chống ăn mòn, chịu va đập và ma sát tốt. Việc thiết kế, tạo dáng dễ dàng và đa dạng. Bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa chi phí thấp, tuổi thọ cao, giá cả cạnh tranh. Thuyền composite dễ dàng sử dụng, chèo nhẹ nhàng, nếu dùng động cơ thì lại ít tốn nhiên liệu hơn so với thuyền gỗ cùng kích cỡ.
Để đáp ứng nhu cầu của ngưởi dân, anh Nhân đã sáng tạo ra nhiều mẫu thuyền với kích thước và hình dáng khác nhau. Đặc biệt, có mẫu giống với thuyền độc mộc truyền thống để khi sử dụng, bà con cảm thấy gần gũi.
Trao đổi về quy trình làm thuyền, anh Nhân cho hay: Để cho ra một chiếc thuyền composite thành phẩm, quá trình làm phải trải qua 5 bước: Tạo mẫu, đổ khuôn, chỉnh sửa khuôn, nhân bản mô hình từ khuôn và hoàn tất sản phẩm. Các thành phần nguyên liệu làm thuyền bao gồm: chất chống dính, nhựa composite, chất đông cứng, sợi thủy tinh, ống nhựa PVC, sơn và xăng thơm. Khó nhất trong quá trình sản xuất thuyền nhựa composite là khâu quét nhựa, trải tấm sợi thủy tinh. Công đoạn này đòi hỏi người thực hiện phải tỉ mỉ, cẩn thận và có kinh nghiệm tốt để thân thuyền có độ dày đồng nhất, không bị phô, không bị lòn khí và dễ gia công cho giai đoạn tiếp theo.
Xưởng sản xuất thuyền của anh Nhân nằm cạnh nhà. Công việc sản xuất chủ yếu do anh và người em trai tên Nghĩa đảm trách. Khi nào nhiều đơn hàng hoặc khách hàng yêu cầu giao gấp, anh mới thuê thêm người để làm những việc lặt vặt như: chà nhám, cắt những phần dư, quét chất chống dính lên khuôn.
Không những chế tạo vỏ thuyền composite, anh Nhân còn nghiên cứu, độ chế các động cơ cho thuyền từ những máy móc cũ, gia công cánh quạt chân vịt, cần lái cho phù hợp với từng loại thuyền khác nhau.
Hiện nay, thuyền composite của anh Nhân không chỉ bán cho bà con trong tỉnh mà còn được nhiều nơi trong nước đặt mua. Có những khách hàng ở tận Lào Cai cũng đặt anh làm và giao ra cho họ vì mẫu mã đẹp và giá cả phù hợp. Trung bình mỗi tháng, anh bán ra thị trường khoảng 5 chiếc thuyền composite các loại, giá thành vỏ thuyền dao động từ 6-12 triệu đồng/chiếc. Nếu gắn động cơ thì người mua phải bỏ thêm từ 5-15 triệu đồng/chiếc (tùy thuộc vào chủng loại và công suất động cơ). Sau khi trừ hết chi phí, mỗi chiếc anh lãi khoảng 30%.
“Nhiều người biết đến mình và tin tưởng vào sản phẩm của mình rồi. Tuy nhiên, việc sản xuất cũng gặp những khó khăn nhất định như: Vị trí xưởng nằm xa xôi, phương tiện di chuyền chủ yếu bằng thuyền nên rất bất tiện trong việc vận chuyển nguyên vật liệu, máy móc, đặc biệt là mùa nước cạn. Bên cạnh đó, nguồn vốn cũng có hạn nên chưa có điều kiện mua thêm nhiều máy móc phục vụ sản xuất. Mình mong muốn có điều kiện sẽ dời xưởng sản xuất qua phía bên kia sông, thuộc địa phận xã Ia Chim, thành phố Kon Tum để thuận lợi hơn trong việc sản xuất kinh doanh và cho các con học hành” – anh Nhân bộc bạch.
|
Anh A Tim (một khách hàng của anh Nhân tại thôn Lung Leng, xã Sa Bình, huyện Sa Thầy) cho biết: Trước đây, tôi dùng thuyền độc mộc đánh bắt cá. Qua một thời gian sử dụng thuyền hư hỏng nên mua chiếc thuyền composite của anh Nhân sản xuất. Thuyền composite khoang rộng, thuận tiện để đồ, lướt êm ái và ít tốn nhiên liệu hơn, thuận tiện cho đánh bắt cá hơn.
Thử ngồi lên chiếc thuyền composite do anh Nhân sản xuất có kiểu dáng giống thuyền độc mộc, tôi thấy thuyền lướt nhẹ, chèo không tốn nhiều sức và chỗ ngồi rộng, cảm giác rất an toàn.
Ngoài việc làm thuyền để bán, gia đình anh Nhân còn có 5 chiếc thuyền với kích cỡ khác nhau để phục vụ chở khách du lịch và nông sản cho người dân trong vùng. Bận rộn là thế nhưng khi có ai gọi chở hàng hóa, nông sản, chở khách du lịch, tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn tại địa phương là anh đi ngay.
Trong thời gian tới, anh dự định sẽ tạo thêm nhiều kiểu dáng mới phù hợp với đặc điểm từng vùng miền khác nhau, phát triển thêm thị trường và mở rộng cơ sở sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng.
Nguyễn Ban
.Medium.jpg)
