Những năm gần đây, trên vùng đất cao nguyên lộng gió Tu Mơ Rông, một làn gió mới đã len lỏi vào từng thôn làng vùng sâu, vùng xa, đó là tinh thần tích cực trồng rừng của đồng bào dân tộc Xơ Đăng. Từ chỗ từng phá rừng làm rẫy, bà con nay đã trở thành những “người giữ rừng”, chủ động tham gia phủ xanh đồi trọc, phát triển sinh kế bền vững dưới tán rừng. Đằng sau sự thay đổi đó là cả một quá trình vận động, tuyên truyền bền bỉ của chính quyền các cấp và hiệu quả từ các chương trình hỗ trợ thiết thực của Đảng, Nhà nước.
Về với thôn Đăk Kia (xã Đoàn Kết, thành phố Kon Tum), tôi được chìm vào không gian mát lạnh với không khí trong lành; được hòa vào những câu chuyện của người dân, những lo lắng, mệt mỏi như tan biến. Bên dòng Đăk Blà thơ mộng, Đăk Kia thật đẹp và yên bình!
Vùng đất Kon Tum – nơi đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ hội tụ, đang dần khẳng định vị thế là điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch sinh thái và văn hóa Việt Nam. Không chỉ sở hữu hệ sinh thái rừng nguyên sinh phong phú, Kon Tum còn là nơi sinh sống lâu đời của hơn 43 dân tộc thiểu số, tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc màu, độc đáo và giàu bản sắc.
Đường Trường Sơn Đông là trục giao thông chiến lược quan trọng, chạy giữa Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh, kết nối 10 quốc lộ trục ngang trong khu vực 7 tỉnh miền Trung - Tây Nguyên, gồm: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kon Tum, Gia Lai, Phú Yên, Đắk Lắk và Lâm Đồng. Trong đó, đoạn qua địa phần tỉnh Kon Tum có nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, thu hút nhiều du khách chinh phục, trải nghiệm.
Giữa vùng biên cương nắng gió, có những đứa trẻ đã và đang lớn lên dưới mái nhà đặc biệt. Nơi tình cảm gia đình không đến từ huyết thống, mà nảy nở từ sự sẻ chia, từ trái tim của những người lính nơi tuyến đầu Tổ quốc.
Tháng 5, những thửa ruộng bậc thang của người Xơ Đăng ở xã Ngọc Linh (huyện Đăk Glei) được bao phủ bởi màu xanh của lúa non, tạo nên cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp làm say đắm lòng người.
Với mong muốn lưu giữ lại các giá trị văn hóa của vùng đất Kon Tum cho mai sau, sau 15 năm sưu tầm, anh Huỳnh Đăng Hiền (sinh năm 1978) trú tại tổ dân phố 3, phường Trần Hưng Đạo, thành phố Kon Tum sở hữu hàng ngàn đồ cổ, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm như ghè cổ và khuôn đúc mũi tên đồng.
Cách cổng Bệnh viện Đa khoa tỉnh vài chục mét, nhiều năm nay, bếp cơm chay từ thiện của chùa Thạnh Đức (thành phố Kon Tum) đã trở thành điểm đến của bệnh nhân nghèo. Từ thứ 2 đến thứ 7, đều đặn lúc 10h sáng, bếp ăn mở cửa. Khi ghé đến, mọi người đều có những phần cơm chay nóng hổi kèm theo những lời động viên, sẻ chia chân thành.
Được thiên nhiên ưu đãi với thời tiết mát mẻ quanh năm, Măng Đen (huyện Kon Plông) đang xây dựng nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao gắn liền với du lịch. Không chỉ vậy, đây còn là hình mẫu về nông nghiệp hữu cơ, thân thiện với môi trường đang thu hút khách du lịch tới tham quan khi đến Măng Đen.
Kon Tum một vùng đất rộng lớn có nhiều thành phần dân tộc bản địa sinh sống như Gia Rai, Ba Na, Xơ Đăng, Gié-Triêng, Brâu với nền văn hoá mang đa dạng, đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc.Trong sinh hoạt, đời sống xã hội hay trong lao động sản xuất luôn toát nên vẻ đẹp vốn có của vùng đất nơi đây. Cùng với kiến trúc nhà rông, cây nêu, thổ cẩm… thì nghệ thuật tạo hình văn hoá truyền thống cũng hiện hữu ngay trên đường nét lao động mùa thu hoạch lúa trên cánh đồng ở Kon Tum.
Mặc cho dòng người tấp nập đi nghỉ dưỡng, dã ngoại cùng gia đình, dưới cái nắng đổ lửa của mùa khô Tây Nguyên, trong suốt những ngày nghỉ lễ 30/4 và 1/5, đội ngũ công nhân vẫn hăng say miệt mài lao động trên công trường tuyến đường trục chính phía Tây thành phố Kon Tum. Các nhà thầu vẫn tăng ca, tăng kíp tranh thủ thời tiết thuận lợi đẩy nhanh tiến độ xây dựng công trình nhằm sớm hoàn thành dự án đưa vào sử dụng.
Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay, Khu du lịch sinh thái Măng Đen (huyện Kon Plông) đón số lượng lớn người dân và du khách đến nghỉ ngơi, tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ.
Những ngày cuối tháng Tư lịch sử, trên khắp các tuyến đường, các điểm nút giao thông và khu dân cư trên địa bàn thành phố Kon Tum rợp sắc cờ đỏ sao vàng, cờ búa liềm rực rỡ và những bức tranh cổ động được treo ở những vị trí trang trọng.
Giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ, dòng sông Đăk Bla uốn lượn mềm mại, mang theo dòng nước mát lành, đôi bờ xanh mướt được phù sa bồi đắp. Sông Đăk Bla có độ dài khoảng 139 km, bắt nguồn từ chân núi Ngọc Linh ở huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum. Dòng Đăk Bla chảy theo hướng từ Đông sang Tây – ngược lại với hướng chảy thông thường của hầu hết các con sông ở nước ta – nên người dân địa phương vẫn quen gọi đây là “dòng sông chảy ngược”.
Từ bao đời nay, nhà rông luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt và tín ngưỡng của đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Sa Thầy. Nhà rông là nơi đồng bào DTTS sinh hoạt cộng đồng, tăng tình đoàn kết và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc.
Mỗi loại nhạc cụ bằng tre nứa có một âm điệu riêng. Ấy vậy mà, khi hòa tấu với nhau đã tạo nên tiết mục Mừng chiến thắng độc đáo, làm mê đắm lòng người.
Đã hơn 50 năm ngày đất nước thống nhất, thế nhưng, với các cựu chiến binh từng chiến đấu trên chiến trường Tây Nguyên nói chung, Kon Tum nói riêng ký ức về thời chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc vẫn in đậm trong ký ức. Hơn 50 năm trở lại, những người cựu chiến binh năm xưa “gặp lại” đồng đội trên tấm bia và nơi họ từng chiến đấu đầy cảm xúc.
Ở các đảo thuộc quần đảo Trường Sa ta đều dễ dàng bắt gặp cây bàng vuông. Đây là loài cây có sức sống mãnh liệt nơi “đầu sóng ngọn gió”, quanh năm thời tiết khắc nghiệt vẫn xanh tốt và được xem là biểu tượng của Trường Sa.
Trong kho tàng văn hóa Tây Nguyên nói chung, và của tỉnh Kon Tum nói riêng, vòng xoang đã trở thành huyền thoại, gắn liền với những sinh hoạt cộng đồng Tây Nguyên. Ở đâu có lễ hội và có tiếng cồng chiêng Tây Nguyên vang lên, ở đó có vòng xoang.
Các DTTS ở Kon Tum như Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Gié – Triêng, Rơ Măm, Brâu, sở hữu kho tàng văn hóa truyền thống phong phú. Trong đó, sử thi (còn gọi là trường ca) là một loại hình nghệ thuật đặc biệt, không chỉ là những câu chuyện dài được kể bằng lời hát, mà còn thể hiện cách nhìn nhận thế giới, cuộc sống và những điều nhân văn trong cộng đồng mỗi dân tộc.