Đọc những dòng chữ: “Trên hành trình trưởng thành, tuổi trẻ khát khao những điều lớn lao, phi thường nhưng cũng cần có ý thức trân trọng những giá trị bình dị, thân thuộc trong cuộc sống. Điều đó nuôi dưỡng tình cảm tự nhiên, gắn bó con người với gia đình, quê hương” - lời dẫn cho câu hỏi bài văn nghị luận bàn về vấn đề “Kết nối yêu thương trong gia đình” trong đề thi môn Ngữ văn con vừa trải qua trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 mà mẹ tự nhủ lòng, dẫu có nhọc nhằn, dẫu có gian nan, sẽ không ngừng nỗ lực vun đắp, kết nối yêu thương gia đình để làm điểm tựa cho hành trình của con vững bước.
Mỗi khi có dịp tôi thường về làng. Cũng chẳng biết vì lẽ gì. Vì khung cảnh nên thơ, hữu tình. Vì những con người chân chất, bình dị. Vì có lẽ để được ngửi những mùi, những vị của ký ức - mùi ngai ngái ruộng đồng, mùi thơm thơm lúa mới - luôn khiến những người lớn lên từ đất quê ruộng làng như tôi luyến lưu.
Tháng Sáu. Nắng chan hòa và những cơn mưa ào ạt đến đi bất chợt. Những sân trường bớt ồn ã, chỉ còn học sinh lớp 12 đến ôn thi dưới tán phượng rực rỡ màu hoa đỏ. Những ô cửa sổ sáng đèn khi đêm về của các cô cậu học trò ôn thi, vẽ nên quầng sáng thân mật và ấm áp.
Rải rác những cơn mưa cho đất trời dịu lại. Đường về làng Weh thẫm xanh cao su, cà phê và những vườn cây ăn trái trải dọc hai bên. Xuyên qua màu lá tốt tươi, điểm đến bến thuyền Ia Chim lao xao gió mới yên bình làm sao!
Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.
Tạm biệt những ngày tháng Tư với cái nắng oi nồng của mùa khô, tháng Năm về mang theo những cơn mưa đầu mùa bất chợt, đem theo về bao kỷ niệm dấu yêu của tuổi học trò ngập tràn ký ức.
Sáng nay em nói với mẹ, “thi xong môn này nữa là con sắp được nghỉ hè rồi”. Ôi chao, thời gian thấm thoát thoi đưa, mới đó mà mùa hè đã đến. Hèn gì mấy hổm rày, con chim vịt ở phía vườn nhà cứ kêu mãi.
Tiếng khóc yếu ớt của đứa trẻ trong đêm mưa lạnh bị bỏ rơi trước cổng chùa đã lay động đến người phụ nữ, khiến bà dừng bước. Bà cúi xuống, ôm lấy sinh linh bé nhỏ vào lòng như thể ôm cả một định mệnh. Năm tháng trôi qua, đứa trẻ bị bỏ rơi ngày nào nay đã trưởng thành, nhưng những ước mơ và dự định cùng mẹ của nó mãi mãi không thể thực hiện được.
Hôm nay, ngày 11/5 là Ngày của Mẹ. Và cũng hôm nay, con nhận được hai mặt bức ảnh đen trắng với khổ ảnh chỉ nhỏ bằng nửa lòng bàn tay mẹ gửi qua zalo cho con. Mặt trước bức ảnh là đứa trẻ nằm chống hai tay trên mặt bàn, đầu ngóc cao, đôi mắt nhìn chăm chăm về phía trước. Mặt sau bức ảnh là dòng chữ nắn nót của mẹ ghi đầy đủ họ tên của con, ngày tháng năm sinh và ngày tháng năm chụp bức ảnh. Nhẩm sơ phép trừ thì lúc đó con hãy tròn 5 tháng tuổi. Ngắm tới, nhìn lui bức ảnh ố vàng mà trong con- giờ đã sắp chạm ngõ năm mươi- như được bước lên cỗ máy thời gian trở về những tháng năm yêu thương xa ngái.
Mình rất thích câu kết trong tản văn “Gáy người thì lạnh” của Nguyễn Ngọc Tư: “Một cuốn sách thì cả khi chìa gáy ra, người ta cũng nhận ra một cái gì đó ấm áp, trao gửi”. Không ấm áp, không trao gửi sao được khi đi qua biết bao những trang sách dẫu đã cũ, dẫu đã ố vàng, dẫu đôi khi bị đứt quãng vì chỗ rách, chỗ thiếu lại là cả thế giới mênh mang huyền ảo, đưa mình đến muôn nẻo thật đẹp của ước mơ, để quên đi những thiếu thốn đủ bề của những tháng năm gian khó.
Tháng Tư lại về, năm nay niềm vui này càng lớn hơn khi cả nước kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). 50 năm- một chặng đường đủ dài để nhìn lại quá khứ, để tri ân những người đã ngã xuống, để tự hào về một Việt Nam vững mạnh, kiên cường và đang dần khẳng định mình trên chính trường thế giới. Còn với Nam, ngày này vô cùng quan trọng bởi trong trái tim cậu mãi khắc ghi những chuyện kể của bà.
Mấy ngày nay thường hay có dông vào buổi chiều. Gió ùn ùn thốc tới. Mây từ dưới rừng xa đùn lên đen sì như núi, bao trùm gần kín khắp bầu trời. A Blưn thấy ông nội lẩm nhẩm tính rồi nói mấy hôm nữa đi phát rẫy.
Cà phê, với nhiều người ở Kon Tum, không còn là một thứ đồ uống đơn thuần, mà đã trở thành một người bạn. Mỗi lần ngồi bên ly cà phê, trong lặng im, là mỗi lần miên man với những nỗi niềm thầm kín.
Tháng Tư về, những cơn mưa trái mùa cũng bắt đầu chen ngang giữa những ngày nắng nóng. Nắng, mưa đan xen khiến lòng người dậy lên ký ức đẹp đẽ của những chiều mưa nơi quê nhà.
Tiết trời vào sáng sớm khá oi nồng, nhưng bầu trời lại phủ kín một màu mây xám đục chứ không trong trẻo như mọi khi. Rồi bất chợt mưa rào rào mà không có gió, có sấm báo trước.
Mùa Xuân đã cạn ngày. Thời tiết giao giữa Xuân và Hè khá “ẩm ương”, sáng thì ẩm, chiều thì khô; sáng và đêm se lạnh, trưa và chiều thì nắng nóng hừng hực.
Tháng Ba, nắng vàng như rót mật xuống cánh đồng làng, bà con đang gặt lúa. Bức tranh quê ngày mùa ngỡ chỉ còn trong ký ức vậy mà nay lại hiển hiện ngay trước mắt. Cố hít lấy hít để mùi thơm của lúa mới, của rạ rơm mà như thấy cả bầu trời tuổi thơ đang trở về.
Các DTTS ở Kon Tum như Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Gié – Triêng, Rơ Măm, Brâu, sở hữu kho tàng văn hóa truyền thống phong phú. Trong đó, sử thi (còn gọi là trường ca) là một loại hình nghệ thuật đặc biệt, không chỉ là những câu chuyện dài được kể bằng lời hát, mà còn thể hiện cách nhìn nhận thế giới, cuộc sống và những điều nhân văn trong cộng đồng mỗi dân tộc.