Quốc hội thảo luận Dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Tại Phiên thảo luận đã có 28 ĐBQH phát biểu và 1 ĐBQH gửi ý kiến tham gia xây dựng luật bằng văn bản.

Theo ĐBQH Phạm Đình Thanh, việc xây dựng ban hành Dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đã kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, tạo tiền đề, động lực mạnh mẽ để đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

ĐBQH Phạm Đình Thanh. Ảnh: HN

Về nội dung Dự thảo Luật, đại biểu Phạm Đình Thanh đã tham gia ý kiến đối với ba vấn đề:

Thứ nhất, hiện nay Đảng và Nhà nước ta đang đặt ra yêu cầu và quyết tâm rất cao để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; triển khai sâu rộng phong trào "học tập số", phổ cập, nâng cao kiến thức khoa học, công nghệ, kiến thức số trong cán bộ, công chức và nhân dân. Nhưng Điều 10 Dự thảo Luật, dự kiến chỉ quy định các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo sử dụng ngân sách nhà nước hoặc được hưởng ưu đãi, hỗ trợ, tài trợ từ Nhà nước có trách nhiệm phổ biến, lan tỏa tri thức, công bố kết quả hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo… là chưa toàn diện và đầy đủ.

Do đó, đại biểu Phạm Đình Thanh đề nghị bổ sung vào điều luật này quy định các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành về khoa học và công nghệ các cấp; cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu công lập và ngoài công lập; hiệp hội ngành nghề, hội khoa học và công nghệ; doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; cơ quan báo chí, phương tiện truyền thông chuyên ngành… phải có trách nhiệm phối hợp, phổ biến, lan tỏa tri thức khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến cộng đồng bằng các hình thức, phương tiện phù hợp theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, để khuyến khích đầu tư xã hội hóa cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ; tăng cường hiệu quả hoạt động nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ… Đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các chính sách cụ thể giúp tăng cường liên kết giữa các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; hỗ trợ hình thành phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo, khu công nghệ cao và các cơ sở nghiên cứu phát triển ứng dụng công nghệ mới, ưu tiên phục vụ các lĩnh vực then chốt, các ngành kinh tế mũi nhọn; quan tâm về cơ chế chia sẻ lợi ích, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và quyền khai thác kết quả nghiên cứu nhằm khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư cho nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo; đảm bảo các chính sách ưu đãi hỗ trợ doanh nghiệp thực sự vượt trội đột phá, kể cả hỗ trợ về mặt pháp lý cho tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo mạnh mẽ hơn.

Thứ ba, về các chính sách đối với nguồn nhân lực; theo đại biểu Phạm Đình Thanh, nội dung dự kiến quy định tại các Điều 51, 52, 53, 55 và 76 mới chủ yếu tập trung đến việc thu hút, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài, thu hút nhân tài là người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài có trình độ cao về Việt Nam làm việc, sinh sống… mà chưa quan tâm đúng mức đến việc tạo nguồn, đào tạo, phát triển bền vững nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học, công nghệ trong nước. Nghị quyết 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị yêu cầu phải “Có cơ chế, chính sách hấp dẫn về tín dụng, học bổng và học phí để thu hút học sinh, sinh viên giỏi theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hoá học, kỹ thuật và công nghệ then chốt, nhất là ở các trình độ sau đại học; xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo tài năng trên các lĩnh vực” do đó, đại biểu Phạm Đình Thanh đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu bổ sung vào Dự thảo Luật các chính sách phù hợp, để cụ thể hóa nội dung Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Theo đại biểu việc đưa các chính sách này vào Dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là cấp bách và rất thiết thực, cần phải được quy định cụ thể và triển khai thực hiện kịp thời, để xây dựng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về khoa học công nghệ từ đối tượng là học sinh, sinh viên trong nước, nhằm đáp ứng bền vững cho yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cả trước mắt và lâu dài. Và đây cũng chính là vấn đề cốt lõi để phấn đấu, đạt mục tiêu mà Bộ Chính trị đã xác định tại Nghị quyết 57, đó là: “Đến năm 2030 nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt 12 người trên 1 vạn dân”.

ĐBQH Tô Văn Tám phát biểu thảo luận. Ảnh: HN

Đại biểu Tô Văn Tám đã phát biểu tham gia 3 ý kiến tán thành việc ban hành Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; về khuyến khích sáng kiến cải tiến kỹ thuật; cơ chế cho việc áp dụng các kết quả nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn vào thực tiễn cuộc sống;...

Hồ Nam