Đăk Psi vào hội

Khi chúng tôi vào đến nơi thì Trung tâm học tập cộng đồng xã Đăk Psi đã râm ran tiếng cười nói, còn trên các ngả đường vẫn tấp nập người dân các làng Kon Đú, Long Duân, Kon Kơ La đổ về với mâm cỗ được che chắn kỹ lưỡng. Lẽ dĩ nhiên, dân làng Kon Kôm là đến sớm nhất, bởi họ là "chủ nhà".

Ngay ngoài cổng, tôi gặp cả dòng người đang vội vã đi tới trong tiếng cồng chiêng ngân nga vang động núi rừng như thúc giục bước chân những ai còn chậm trễ. Hỏi ra thì biết đó là đoàn của thôn Ling La rước cỗ dự thi. Dẫn đầu đoàn người là già làng A Chưk, thôn trưởng A Ngăm và 2 thanh niên rước mâm cỗ của làng.

Già làng A Chưk hể hả nói: Mấy ngày qua, thôn Ling La vui như hội. Ai cũng có phần việc của mình. Đến trưa 24 tháng Chạp, những ống lồ ô dài đẹp lấy từ rừng về đã được chuốt thành lạt; những lá dong rừng to nhất, xanh nhất được rửa sạch, lau khô; thịt heo làm nhân, củi để nấu bánh được chuẩn bị sẵn sàng. Riêng gạo nếp thì làng giao cho đàn bà, con gái, phải lựa làm sao cho được mẻ gạo ngon nhất, hạt đều, mẩy như nhau.

Đội chiêng xoang thôn Ling La thử chiêng chuẩn bị cho Ngày hội

Chiều 24 tháng Chạp (tức ngày 9/2/2018), sau hiệu lệnh của thôn trưởng A Ngăm, những người được lựa chọn bắt đầu gói bánh, dân làng xem kín xung quanh, thỉnh thoảng ồ lên trầm trồ hoặc vỗ tay khen ngợi gã trai gói bánh nhanh và đẹp.

Đêm về, nhà rông đỏ lửa nấu bánh. Cây nêu đã được dựng, cao vút đón gió. Rượu ghè bày ra, thơm lừng. Chiêng tấu lên, ngân nga. Người nấu bánh cứ nấu bánh. Người uống rượu cứ uống rượu. Người biết đánh chiêng cứ đánh chiêng. Lũ trai gái hò nhau nối vòng xoang. Người già nhìn dân làng vui mà mừng vì tình đoàn kết trong làng luôn bền chặt.

Theo trưởng thôn A Ngăm, ngoài số tiền của tỉnh (3 triệu đồng) và của huyện (2,9 triệu đồng) hỗ trợ, người dân còn tự giác đóng góp thêm được hơn 4 triệu đồng, nhà ít, nhà nhiều, tùy theo điều kiện, nhưng ai cũng thấy hãnh diện vì mình đã góp sức cho ngày hội thêm ấm tình đoàn kết.   

Vui nhất là khi phát bánh vào chiều 25 tháng Chạp (tức ngày 10/2)- Y Bật (22 tuổi) dắt theo con nhỏ đi cổ vũ cho mâm cỗ dự thi của làng mình cười cười- Lúc được gọi tên lên nhận 1 cặp bánh chưng, em thấy mọi người vỗ tay, cười rất to, tự nhiên thấy run. Sau này để ý mới biết, ai lên nhận bánh cũng được dân làng vỗ tay, reo hò như vậy...

Bên trong hội trường, nam "MC" đã bắt đầu xướng tên những mâm cỗ dự thi đến sớm. Vượt qua vòng người, tôi "bắt cóc" được anh Nguyễn Hữu Sơn- Bí thư Chi bộ thôn Đăk Rơ Wang. Vừa "chỉ huy" dân trong thôn xếp đặt mâm cỗ, anh vừa kể: Năm nay, từ nguồn hỗ trợ của tỉnh, huyện, cơ quan kết nghĩa và sự đóng góp của người dân, thôn Đăk Rơ Wang gói được 300 cái bánh chưng. Chiều qua (25 tháng Chạp, tức ngày 10/2), thôn đã tổ chức trao bánh chưng cho các hộ gia đình, bình quân mỗi hộ được nhận 1 cặp; hộ đông con, hộ khó khăn được nhận 2 cặp.

Trao bánh chưng cho các hộ gia đình

Tại Ngày hội Bánh chưng xanh năm nay, thôn Đăk Rơ Wang có cách làm sáng tạo, đem lại niềm vui cho 112 hộ gia đình là bên cạnh việc báo cáo tóm tắt tình hình của thôn trong năm cũ, các tiết mục văn nghệ và trao tặng bánh chưng còn lồng ghép phần trao thưởng cho các gia đình văn hóa tiêu biểu, các cá nhân có nhiều đóng góp trong phong trào thi đua của thôn.

Giá trị phần thưởng không lớn, mang tính động viên, khích lệ là chủ yếu, nhưng bà con phấn khởi lắm, ai mà chẳng muốn được biểu dương trước toàn thể dân làng hả các anh- Bí thư Chi bộ Nguyễn Hữu Sơn cười hóm hỉnh.

Bí thư chi bộ Nguyễn Hữu Sơn cho biết thêm, chiều 10/2, sau khi nhận bánh chưng, tất cả các hộ gia đình trong thôn tập trung tại nhà rông để cổ vũ giao lưu bóng chuyền, dựng cây nêu cúng tất niên, sau đó liên hoan. Sáng 11/2 tập trung chuẩn bị mâm cỗ dự thi. Sau tết, đúng ngày mùng 6 sẽ tổ chức ra quân dọn vệ sinh đường làng ngõ xóm, thăm đồng, chăm sóc cây trồng, nạo vét kênh mương...

Tiếng hò reo trong hội trường cứ rộ lên từng đợt mỗi khi có một mâm cỗ được đưa vào. Chủ tịch UBND xã Đăk Psi- Nguyễn Phúc Đoan chia sẻ: Với mong muốn tạo không khí đầm ấm, gắn kết tình làng nghĩa xóm; đón xuân mới vui tươi, an toàn, tiết kiệm, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, xã Đăk Psi chủ trương tổ chức lồng ghép vào Ngày hội Bánh chưng xanh các hoạt động thể thao, văn hóa văn nghệ và nhất là thi mâm cỗ ngon ngày tết.

Vì vậy, từ đầu tháng Chạp, xã đã phân công cán bộ xuống các thôn, tiến hành họp dân phổ biến Kế hoạch tổ chức Ngày hội; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các hộ gia đình và hướng dẫn, dân làng tự chuẩn bị nguyên liệu làm bánh, tự gói. Bà con phấn khởi, tham gia nhiệt tình lắm- Chủ tịch xã Nguyễn Phúc Đoan cho hay.

Sau thời gian dài chờ đợi trong sự hồi hộp, cả hội trường vang tiếng vỗ tay khi Ban Giám khảo công bố kết quả chấm thi. Nói như nam "MC", việc lựa chọn ra các mâm cỗ để trao giải là một nhiệm vụ đầy khó khăn, bởi mâm cỗ nào cũng đẹp, cũng ngon, cũng mang nhiều ý nghĩa.

Nếu như mâm cỗ của thôn Kon Pao Kram tạo ấn tượng bởi cơm làm, rượu ghè, gà đồi, bánh chưng thì mâm cỗ của thôn Đăk Krong tạo dấu ấn bởi những sản vật núi rừng; thôn Kon Pao trình bày đẹp với mâm ngũ quả, rượu ghè, thịt nướng và biểu tượng nhà rông; thôn Đăk Rơ Wang mang hương vị tết Bắc với chả ram, chả lụa, xôi đậu, cành đào...

Và đúng như dự đoán của nhiều người, mâm cỗ của thôn Kon Pao được trao giải Nhất, thôn Đăk Rơ Wang được trao giải Nhì. Khi Ban Giám khảo xướng tên, mọi người ồ lên chúc mừng, bên "thắng" phấn khởi mà bên "thua" cũng vui vẻ.  

Trao phần thưởng cho những người có nhiều đóng góp cho thôn Đăk Rơ Wang

Tôi nghe già làng A Chưk nói với Chủ tịch xã Nguyễn Phúc Đoan: Năm nay vui quá. Năm sau tiếp tục làm được như thế này nữa thì tốt quá đồng chí Chủ tịch à.

Chủ tịch xã Nguyễn Phúc Đoan hóm hỉnh: Phải vui hơn chứ già ơi, bà con ta cứ đoàn kết làm ăn, chung tay xóa được đói, giảm được nghèo thì tết ngày càng vui.

Tất cả cười vui trong nhịp chiêng ngân!

Bài, ảnh: Thành Hưng