Tương lai xanh từ những tán rừng

Người dân tham gia bảo vệ rừng. Ảnh: T.T

Xã Ngọc Linh giờ đây đã trở thành vùng trồng sâm chủ lực của huyện Đăk Glei. Điều quan trọng nhất để cây sâm Ngọc Linh sinh trưởng đó là duy trì hệ sinh thái rừng. Loài cây dược liệu quý hiếm này chỉ sinh trưởng ở vùng đất cao, ẩm và rất khắt khe với ánh sáng, những điều mà chỉ dưới tán rừng nguyên sinh mới đảm bảo. Cũng vì thế, bảo vệ rừng chính là đang giữ gìn nguồn sống của bao gia đình người DTTS tại vùng núi Ngọc Linh.

Người dân thôn Kung Rang (xã Ngọc Linh), nơi được giao khoán hơn 177ha rừng, đã thành lập 6 tổ với 92 thành viên luân phiên tuần tra từ 2-3 lần mỗi tháng. Anh A Miêu, một thành viên tổ bảo vệ rừng, chia sẻ: “Mỗi lần vào rừng, tôi thấy như vào nhà mình, nên cây nào cũng muốn giữ lại. Bởi tôi hiểu, muốn cuộc sống phát triển thì phải biết giữ rừng. Không chỉ bảo vệ, bà con chúng tôi còn khai thác hợp lý rau rừng, dược liệu quý, thậm chí có người gặp may khi tìm được sâm Ngọc Linh mọc tự nhiên”.

Theo tìm hiểu, trung bình mỗi người được trả khoảng 200 nghìn đồng/ngày công từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng. Chị Y Hây- Tổ trưởng Tổ bảo vệ rừng thôn Kung Rang cho biết: “Chúng tôi họp dân công khai, ai đi rừng bao nhiêu ngày đều được ghi sổ, chia tiền rõ ràng. Một phần còn lại dùng sửa nhà rông, đường sá, mua thêm dụng cụ chữa cháy rừng”.

Người dân thành lập các tổ tuần tra bảo vệ rừng. Ảnh: TT

Tại xã Mường Hoong (huyện Đăk Glei), hai thôn Đăk Rế và Làng Mới nhận khoán quản lý khoảng 450ha rừng. Việc kiểm tra định kỳ được duy trì đều đặn, đặc biệt tăng cường vào mùa khô. Mỗi tổ đều được cấp phát dụng cụ chữa cháy rừng, đồng thời được tập huấn kỹ năng nhận diện nguy cơ cháy và xử lý ban đầu.

Nhờ cơ chế chi trả công bằng, minh bạch, người dân làm tốt trách nhiệm của mình. Mỗi tán rừng được giữ lại đồng nghĩa với cơ hội mưu sinh bền vững hơn. Chính quyền xã cũng thường xuyên phối hợp với các tổ chức đoàn thể để tập huấn kỹ năng phòng cháy chữa cháy, hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng, chăm sóc tốt diện tích rừng trồng.

Ông Lê Viết Nam - Chủ tịch UBND huyện Đăk Glei đánh giá: “Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng là đòn bẩy hữu hiệu. Người dân không chỉ có thêm thu nhập mà còn trở thành lực lượng nòng cốt hỗ trợ chính quyền giữ rừng, chống phá rừng. Nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng được cộng đồng sử dụng hiệu quả, góp phần mang lại thu nhập bền vững cho người dân, từng bước nâng cao đời sống, hướng đến thoát nghèo”.

Chính sách này còn mang lại hiệu ứng lan tỏa trong nhận thức về bảo vệ môi trường. Nhiều thanh niên tại địa phương trước đây từng có ý định rời địa phương để đi làm ăn xa kiếm sống, nay lại quay về gắn bó với rừng.

Từ Kung Rang đến Đăk Rế, Làng Mới, những cánh rừng ngày càng xanh, những con đường bê tông nhỏ dẫn vào thôn, làng được xây dựng từ quỹ bảo vệ rừng và những đứa trẻ được đến lớp bằng học bổng từ chính sách bảo vệ rừng.

Theo tìm hiểu, trên địa bàn tỉnh, trong năm 2024, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã chi trả cho hơn 3.351 hộ gia đình và 148 cộng đồng dân cư, với số tiền trung bình gần 10 triệu đồng/hộ/năm. Nhờ phát huy hiệu quả chính sách, tình trạng vi phạm phát luật về lâm nghiệp giảm mạnh, nhiều khu vực không còn chặt phá rừng, xâm lấn đất như trước. Các đơn vị chuyên môn tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn cho người dân kỹ năng trồng rừng, quản lý rừng bền vững. Điều này góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, đưa bảo vệ rừng thành ý thức tự nguyện.

Giữ rừng không chỉ là một chính sách, mà là sợi dây kết nối trách nhiệm cộng đồng với tương lai phát triển bền vững. Những gì đang diễn ra ở Ngọc Linh đã chứng minh một điều, khi người dân được trao quyền và thấy được quyền lợi thiết thực từ rừng, họ sẽ trở thành những người bảo vệ rừng tận tụy nhất. Từng tán cây, từng gốc sâm không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn là biểu tượng của sự thức tỉnh, của sự chuyển mình từ trong khó khăn. Rừng đang xanh thêm trên từng triền núi và cùng với đó là cuộc sống người dân ngày một no ấm hơn.

Tất Thành