Giao thông đi trước, mở đường cho sự phát triển

Ngược dòng thời gian trở về vài chục năm trước khi mới thành lập lại tỉnh (năm 1991), khi ấy, Kon Tum còn nghèo và khó khăn lắm. Theo các bậc cao niên, thời điểm đó, hầu như cơ sở hạ tầng nói chung và hạ tầng giao thông nói riêng gần như không có gì. Hồi ấy, Kon Tum là “ngõ cụt”. Con đường duy nhất lên Kon Tum chỉ có Quốc lộ 14; hạ tầng giao thông đến các huyện, xã hoàn toàn là đường đất và đường mòn. 

Ông Trần Minh Huy- một trong những cán bộ giao thông đầu tiên lên Kon Tum sau ngày “ra riêng” năm 1991 nhớ lại: Thời kỳ đầu khi thành lập lại tỉnh, hệ thống giao thông gần như chỉ là con số không, chủ yếu là đường mòn, đường đất. Giao thông đi lại rất khó khăn, chủ yếu là đi bộ. Mỗi lần đi công tác huyện, xã phải mất hàng tuần mới về. Vất vả nhất là những chuyến đi khảo sát để mở đường. Khi ấy, đường chưa có, rừng thì dày đặc nên việc xác định hướng tuyến đi của con đường rất cực nhọc. Thế nhưng, với sự quyết tâm và khắc phục khó khăn, nhiều con đường đã từng bước được hình thành, góp phần tạo điều kiện thuận lợi trong đi lại.

Hạ tầng giao thông đô thị được đầu tư tạo bộ mặt mới cho đô thị trung tâm. Ảnh: Nguyễn Ban

Đến năm 1999, dù đã sau 8 năm thành lập lại, tôi vào công tác tại Kon Tum vẫn còn chứng kiến sự vất vả trong việc đi lại bởi giao thông chưa thực sự phát triển. Hồi đó, đường Hồ Chí Minh chưa làm, đường lên huyện Đăk Glei là đường mòn, đất đá lởm chởm, từ thành phố Kon Tum phải mất gần một ngày mới có thể đến được trung tâm huyện Đăk Glei. Còn muốn vào tới xã Mường Hoong, Ngọc Linh thì phải mất thêm một ngày nữa đi bộ băng rừng, vượt suối. Còn các tuyến đường khác đi các huyện như Kon Rẫy, Kon Plông và các huyện khác cũng chủ yếu là đường đất, chưa được đầu tư xây dựng nên việc đi lại vô cùng vất vả, đặc biệt là vào mùa mưa. Vì vậy, mà việc trao đổi buôn bán hàng hóa cũng bị hạn chế khiến đời sống người dân cứ luẩn quẩn với đói, nghèo.

Trước những khó khăn ấy, với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội cũng như tăng cường an ninh quốc phòng đòi hỏi hạ tầng giao thông phải đi trước một bước. Nhờ tận dụng và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư nên hệ thống hạ tầng giao thông của tỉnh đã từng bước được hoàn thiện và phát triển nhanh. Từ chỗ chỉ có hơn 600km đường các loại (chủ yếu là đường đất) đến nay hạ tầng giao thông toàn tỉnh đã tăng hơn 10 lần so với khi mới thành lập lại tỉnh. Toàn tỉnh hiện đã phát triển được hơn 6.130 km đường, trong đó có 6 tuyến Quốc lộ với tổng chiều dài là 522,59 km (chiếm 8,54%), 22 tuyến Tỉnh lộ dài hơn 525,97 km (chiếm 8,57%), đường huyện dài 731km (chiếm 11,91%), đường xã và đường giao thông nông thôn khác dài 3.452 km (chiếm 52,24%), đường đô thị dài 443,12 km (chiếm 7,22%), đường chuyên dùng dài 28,29 km (chiếm 0,46 %) và đường Tuần tra biên giới dài 435km (chiếm 7,09%). Đến nay, 100% số xã trên địa bàn tỉnh có đường ô tô đến trung tâm xã.

Đường Trường Sơn Đông đi qua xã Ngok Tem là điều kiện thuận lợi để thông thương hàng hóa. Ảnh: P.N

Điều đáng mừng là mạng lưới đường giao thông được phân bố tương đối hợp lý, rộng khắp toàn tỉnh. Chất lượng các tuyến đường cũng được cải thiện, trong số hơn 6.130 km đường thì tỷ lệ mặt đường bê tông nhựa chiếm 23,22%; mặt đường bê tông xi măng chiếm 31,43%; mặt đường nhựa chiếm 20,32%; còn lại là đường cấp phối và đường đất chiếm tỷ lệ 25,03%. Chất lượng các tuyến đường được cải tạo đã tạo thuận lợi cho việc đi lại, giao lưu trao đổi hàng hóa.

Bên cạnh sự phát triển mạng lưới giao thông liên huyện, liên xã và các đường giao thông nông thôn được xây dựng tạo nên mạng lưới giao thông hoàn chỉnh, thì hệ thống các tuyến Quốc lộ được đầu tư, nâng cấp, mở rộng, kết nối Kon Tum với mọi miền của đất nước, không chỉ phá thế ngõ cụt mà còn tạo thành vành đai giao thông liên hoàn, đồng bộ. Đơn cử, tuyến đường Hồ Chí Minh được xây dựng tương đối hoàn thiện tạo nên tuyến giao thông huyết mạch với các tỉnh miền Trung, Bắc, Nam. Quốc lộ 24 được cải tạo, nâng cấp, mở rộng nối Kon Tum với Quảng Ngãi và vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.

Quốc lộ 24 được đầu tư tạo diện mạo mới cho thị trấn Măng Đen. Ảnh: PN

Đặc biệt, tuyến Quốc lộ 40 nối với Quốc lộ 18B của nước bạn Lào tại Cửa khẩu quốc tế Bờ Y được xây dựng hoàn thành đã và đang tạo nên tuyến giao thông chất lượng cao xuyên quốc gia nối Kon Tum qua vùng Hạ Lào đến Đông Bắc Thái Lan, mở hướng giao lưu giữa Kon Tum với bạn bè quốc tế. Đây là tiền đề quan trọng mở thông thương, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, từ đó đời sống đồng bào các dân tộc trong tỉnh ngày càng được cải thiện, nâng cao.

Phải khẳng định rằng, những con đường đã và đang tạo cho Kon Tum những lợi thế to lớn trong thời kỳ đổi mới, hội nhập.

Phúc Nguyên