Khắc phục bất cập, chủ động phòng, chống sốt xuất huyết

Theo thống kê của Sở Y tế, từ đầu năm 2022 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận hơn 440 ca mắc sốt xuất huyết, tập trung chủ yếu ở các địa phương như: Thành phố Kon Tum (72 ca), huyện Đăk Hà (147 ca), huyện Ngọc Hồi (127 ca), huyện Kon Rẫy (33 ca)...

Các ca mắc sốt xuất huyết được thực hiện lấy mẫu xét nghiệm kết quả là type DEN-1 và DEN-2, trong đó, những trường hợp mắc type DEN-2 thì khả năng bệnh trở nặng cao hơn, khó khăn hơn trong công tác điều trị.

Toàn tỉnh có 110 ổ dịch sốt xuất huyết; 46/102 xã/phường/thị trấn với 124/886 thôn/làng/tổ dân phố đã có ca bệnh.

Để phòng, chống dịch sốt xuất huyết, ngành Y tế tổ chức 20 đợt phun hóa chất diệt muỗi chủ động tại các địa bàn nguy cơ cao và 195 đợt phun hóa chất tại các ổ dịch.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tổ chức tuyên truyền về phòng, chống sốt xuất huyết. Ảnh: TH

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phối hợp với Trung tâm Y tế các huyện, thành phố thường xuyên tổ chức giám sát dịch bệnh tại các xã/phường/thị trấn có nguy cơ cao; các ổ dịch cũ; giám sát tại các ổ dịch đang hoạt động. Các địa phương triển khai 3.481 đợt ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường – diệt lăng quăng/bọ gậy.

Bác sĩ Trần Ái- Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Số ca mắc sốt xuất huyết đang có chiều hướng gia tăng, nhiều nơi có chỉ số muỗi, bọ gậy cao vượt ngưỡng. Qua giám sát đánh giá chỉ số lăng quăng/bọ gậy, mật độ muỗi tại 41 điểm thuộc 10 huyện, thành phố, có 15 điểm (chiếm 36,6%) vượt mức cho phép. Đáng chú ý, có nhiều điểm nằm ở mức nguy cơ cao, nguy cơ bùng phát dịch; số ca mắc trung bình là 4,2ca/1 ổ dịch cho thấy công tác diệt lăng quăng/ bọ gậy, khống chế ổ dịch chưa hiệu quả. Dự báo sốt xuất huyết có thể bùng phát thành dịch nếu không triển khai kịp thời và đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành Y tế, công tác phòng, chống dịch trên địa bàn tỉnh đang còn nhiều bất cập.

Theo đó, hoạt động truyền thông phòng, chống dịch tuy đã được các cấp, các ngành, các địa phương triển khai với nhiều phương pháp, hình thức, nhưng hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sự chuyển biến trong ý thức và hành động của người dân.

Công tác diệt lăng quăng/bọ gậy, khống chế ổ dịch chưa thực sự hiệu quả. Theo quy định, chiến dịch ở cấp huyện, xã mỗi tháng tổ chức 1 lần; thôn/làng/tổ dân phố mỗi tuần 1 lần; đây là trách nhiệm của chính quyền địa phương, nhưng nhiều nơi nhiệm vụ này chưa được duy trì thường xuyên. Đặc biệt là, ở các thôn, làng gần như không duy trì công tác diệt lăng quăng/bọ gậy hoặc tổ chức kiểu cho có lệ, không đạt được mục tiêu là loại bỏ triệt để lăng quăng/bọ gậy để phòng tránh dịch cho cộng đồng. Đa số các địa phương chỉ thực hiện diệt lăng quăng/bọ gậy khi có xuất hiện ca bệnh, nhưng cũng không triệt để và hiệu quả; chưa chú trọng đến việc xử lý các ổ bọ gậy nguồn.

Phần lớn người dân còn trông chờ vào việc phun hóa chất của ngành Y tế mà chưa chú trọng đến việc loại bỏ và xử lý các ổ chứa lăng quăng/bọ gậy trong nhà, xung quanh nhà. Thêm vào đó, tập quán trữ nước, dùng nhiều vật dụng để đựng, chứa nước không đúng cách là điều kiện thuận lợi cho muỗi Aedes Aegypti- muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết và lăng quăng/bọ gậy phát triển.

Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát để chấn chỉnh, xử lý kịp thời các tồn tại, hạn chế, nhất là việc thực hiện cam kết phòng, chống sốt xuất huyết của các hộ dân, tổ cộng đồng lại chưa được các cấp chính quyền địa phương quan tâm đúng mức; cả nể, thiếu kiên quyết trong việc xử phạt vi phạm phòng chống dịch. Trong khi đó, diệt lăng quăng/bọ gậy là biện pháp cốt lõi, quyết định và lâu dài của phòng chống sốt xuất huyết. Còn việc phun hóa chất diệt muỗi chỉ là biện pháp cấp bách để giảm nhanh số muỗi tăng trưởng, nhưng khi hóa chất hết hiệu lực, lứa muỗi mới lại phát sinh và tiếp tục truyền bệnh.

Một hạn chế nữa đã được ngành Y tế chỉ ra, đó là tại một số huyện, trung tâm y tế và phòng y tế thiếu sự phối hợp chặt chẽ, chưa chủ động tham mưu kịp thời cho UBND huyện chỉ đạo công tác phòng chống dịch sốt xuất huyết trên địa bàn. Kinh phí dành cho phòng chống dịch hạn chế, bố trí chưa kịp thời, chưa chú trọng hỗ trợ kinh phí cho công tác diệt lăng quăng/bọ gậy.

Theo bác sĩ Trần Ái, sốt xuất huyết là bệnh có tính chất chu kỳ, chưa có vắc xin phòng ngừa và cũng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Dự phòng chủ động, phòng chống véc tơ vẫn là chiến lược quan trọng trong công tác phòng, chống bệnh; phương châm là “không có muỗi vằn, không có lăng quăng/bọ gậy, không có sốt xuất huyết”.

Dọn vệ sinh môi trường là biện pháp quan trọng để phòng, chống sốt xuất huyết. Ảnh: TH

Thời tiết mưa nhiều, nắng đan xen trong thời điểm hiện nay là yếu tố thuận lợi để muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết sinh sôi, phát triển. Vì vậy, để ngăn chặn nguy cơ bùng dịch, mỗi địa phương, cộng đồng dân cư và người dân cần đề cao cảnh giác, tuyệt đối không chủ quan lơ là với các biện pháp phòng, chống dịch; nhất là cần chủ động dọn vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi.

Thiên Hương