Lấy “điểm” cho hành chính công

Nụ cười công sở góp phần nâng cao sự hài lòng của tổ chức, cá nhân. Ảnh: Thế Binh

Công bố hồi tháng 5/2022  của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ cho biết, Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2021 (SIPAS) và Chỉ số cải cách hành chính năm 2021 (PAR index) của tỉnh Kon Tum đang có thứ hạng “khiêm tốn”, nếu không muốn nói là thấp.

Cụ thể, chỉ số PAR INDEX năm 2021 của tỉnh Kon Tum đạt 82,45 điểm, xếp thứ 59/63 tỉnh, thành phố; chỉ số SIPAS đạt 86.13% điểm, đứng thứ 44/63 tỉnh, thành phố.

Tất nhiên, điểm phần trăm và thứ hạng không phản ánh hết những nỗ lực, quyết tâm đẩy mạnh cải cách hành chính của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp, các ngành. Cũng không thể hiện hết những ghi nhận và đánh giá cao của người dân, cộng đồng doanh nghiệp đối với nỗ lực ấy.

Nhưng, như Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ngọc Tuấn từng thẳng thắn nhìn nhận, thứ hạng thấp cho thấy chúng ta chưa thực sự nỗ lực; cải cách hành chính chưa trở thành động lực cho sự phát triển.  

Có những tồn tại không đáng có trong giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến nhiều lĩnh vực, khiến người dân bức xúc, gây trở ngại cho nỗ lực cải thiện, nâng cao chất lượng phục vụ của nền hành chính công.

Do nghề nghiệp, tôi biết một số câu chuyện có dính líu tới các khâu nằm trong “quy trình” xử lý hồ sơ liên quan đến lĩnh vực đất đai. Hầu hết đều mang nhiều uẩn khúc.

Nguyên nhân chủ yếu được nhìn nhận là do sự phức tạp của các thủ tục hành chính. Vì bản chất liên ngành, liên cấp của các vấn đề về đất đai, nên đây là một trong những lĩnh vực phức tạp và khó cải thiện nhất ở nhiều địa phương, không riêng gì tỉnh Kon Tum.

Đơn cử như ở huyện Ngọc Hồi, cuối tháng 7/2022, khi chuyển đổi giữa hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh cũ và mới đã phát hiện 253 hồ sơ tồn đọng trên hệ thống cũ (hanhchinhcong.kontum.gov.vn); 228 hồ sơ đã trễ hạn và 99 hồ sơ đang xử lý nhưng quá hạn trên hệ thống mới (motcua.kontum.gov.vn). Đa số trong đó liên quan đến lĩnh vực đất đai.

UBND huyện Ngọc Hồi đã phải chỉ đạo các bên có liên quan tiến hành lập phiếu xin lỗi, hẹn lại ngày trả kết quả gửi các cá nhân, tổ chức theo quy định.

Không riêng gì ở lĩnh vực đất đai, về thuế phí, xây dựng, cấp giấy phép kinh doanh có điều kiện cũng còn nhiều phiền hà. Dù chủ yếu đến từ sự phức tạp của các quy định pháp luật, nhưng khó có thể phủ nhận những tác động từ yếu tố con người.

Trên thực tế, chuyện mệt vì thủ tục hành chính đã có từ lâu, rất lâu, và gần như ai cũng có thể nói vanh vách.      

Bên cạnh đó, tinh thần, thái độ của công chức hành chính cũng là điều “được” phàn nàn khá nhiều.

“Do đặc thù công việc, tôi tiếp xúc hàng ngày với công chức hành chính nhà nước, nhưng hầu như chưa bao giờ thấy nụ cười, mà chỉ là sự căng thẳng, thậm chí cau có”- một chủ doanh nghiệp cho hay.    

Nhưng do e ngại, sợ đụng chạm, các ý kiến thường mang tính phàn nàn, chung chung, không nêu đích danh, cụ thể tên cơ quan, cán bộ, công chức nhũng nhiễu, gây phiền hà, nên các cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn trong xác minh, xử lý.

Cải cách hành chính, dù triển khai trên quan điểm nào, thì tất cả đều xuất phát từ nguyên tắc: Lấy người dùng làm trung tâm để giảm bớt gánh nặng về thủ tục cho người dân, doanh nghiệp.

Về thực chất, cải cách thủ tục hành chính là một quá trình nhằm khắc phục những hạn chế của hệ thống thủ tục hiện hành theo hướng đơn giản hóa, minh bạch hóa, công khai hóa, tạo ra sự chuyển biến căn bản trong quan hệ giải quyết công việc giữa các cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức, công dân.

Các quyền, nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp hay ở các văn bản pháp luật khác có được thực hiện hay không, thực hiện như thế nào về cơ bản đều phải thông qua thủ tục hành chính do các cơ quan, các cấp chính quyền nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết.

Vì vậy, việc đề ra các giải pháp cụ thể để khắc phục khuyết điểm, hạn chế trong công tác cải cách hành chính rất quan trọng. Nhưng quan trọng hơn là các giải pháp ấy phải được thực hiện liên tục, hiệu quả; có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Khắc phục tình trạng quá hạn, trễ hạn trong giải quyết thủ tục hành chính để nâng cao sự hài lòng của tổ chức, cá nhân. Ảnh: HL

Trong đó, cần thực hiện nghiêm việc giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính phục vụ cá nhân, tổ chức đảm bảo quy định; nâng cao tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn và sớm hạn, hạn chế thấp nhất việc giải quyết hồ sơ trễ hạn, quá hạn, trả hồ sơ không đúng quy định dẫn đến gây bức xúc cho tổ chức, công dân.

Tăng cường công tác kiểm tra định kỳ, đột xuất công tác cải cách hành chính; kỷ luật, kỷ cương hành chính; tinh thần, thái độ phục vụ người dân, doanh nghiệp của can bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Từ đó kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, kiên quyết xử lý các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, gây khó khăn, phiền hà cho tổ chức, cá nhân.

Tiếp tục nghiên cứu giải pháp để triển khai thực hiện nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh. Công khai kịp thời, đầy đủ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của tỉnh (bao gồm 3 cấp: tỉnh, huyện, xã).

Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, quá trình giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính của các cơ quan, đơn vị, kịp thời đôn đốc giải quyết; chỉ đạo chấn chỉnh việc giải quyết hồ sơ trễ hạn, quá hạn và không thực hiện việc lập phiếu xin lỗi theo quy định.

Và cuối cùng, để góp phần nâng cao sự hài lòng của cá nhân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước, những nụ cười nơi công sở cũng quan trọng không kém.         

Hồng Lam