Không nên lãng phí gần 3.300ha lúa canh tác một vụ

Cụ thể, trong tổng số gần 3.300ha lúa chỉ trồng một vụ, huyện Kon Plông có 1.600ha, Tu Mơ Rông có 997ha và Đăk Glei có khoảng 700ha. Hầu hết trong số đó được người dân canh tác từ khoảng tháng 1, tháng 2 hằng năm, thu hoạch vào khoảng tháng 6, tháng 7, sau đó để hoang cho đến vụ trồng lúa năm sau.

Gần 3.300 ha lúa của tỉnh chỉ canh tác 1 vụ. Ảnh: PL

Xã Ngọc Linh (huyện Đăk Glei) hiện có khoảng 350ha lúa, toàn bộ đều được người dân trồng một vụ. Ông A Hiêng- Phó Chủ tịch UBND xã Ngọc Linh cho biết, từ trước tới nay, tập quán canh tác của bà con là trồng lúa lấy gạo ăn, không dùng để bán, nên các hộ dân chỉ canh tác một vụ.

Vụ còn lại, những diện tích ruộng trên đều để hoang, không canh tác gì. Tuy nhiên, do kỹ thuật canh tác còn hạn chế, không chăm bón, nên năng suất lúa rất thấp, chỉ bằng 1/3 hoặc 1/4 so với các vùng trồng lúa khác trong tỉnh.

“Nếu ở các vùng chuyên canh lúa của tỉnh, 1 sào lúa có thể cho thu về 20 bao lúa, thì trên đây bà con chỉ thu hoạch được 5 - 8 bao. Nên dù có diện tích trồng lúa nhiều, một số hộ dân vẫn không đủ ăn, nhưng theo tập quán, họ vẫn chỉ trồng lúa một vụ”- ông A Hiêng chia sẻ.

Trường hợp của ông A Bói (thôn Ngọc Xúc, xã Ngọc Linh) là một ví dụ. Hai vợ chồng ông có 3 sào lúa, vụ vừa qua thu hoạch được gần 10 bao lúa. Ông cho biết, dù nhà ít người, nhưng số lúa thu hoạch được không đủ ăn, vợ chồng ông phải độn thêm củ khoai, củ mì mỗi khi hết gạo. Tuy nhiên, khi được hỏi vì sao không trồng thêm một vụ nữa để có gạo ăn, ông lại lắc đầu.

Cần có giải pháp khắc phục tình trạng bỏ hoang đất vì chỉ sản xuất 1 vụ. Ảnh: PL

“Cả xã không ai trồng lúa hai vụ, một mình mình trồng thì chuột, sâu bọ, chim chóc ăn hết, chẳng có mà thu hoạch đâu. Hơn nữa, mình già rồi, sức đâu nữa mà trồng nhiều, giờ gia đình thuộc diện hộ nghèo cũng phải chịu thôi”- ông A Bói nói.

Trong khi đó, tại huyện Tu Mơ Rông, dù cả huyện chỉ có khoảng gần 1.300ha đất lúa, song đã có tới gần 1.000ha chỉ trồng một vụ. Ông Dương Thái Khoa- Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết, nguyên nhân dẫn đến phần lớn diện tích lúa trên địa bàn chỉ trồng một vụ là bà con nông dân tập trung sản xuất các loại cây trồng khác như cà phê, dược liệu. Những loại cây trồng này mang lại giá trị kinh tế cao hơn nên bà con không trồng lúa vụ hai.

Không thể phủ nhận việc chỉ canh tác lúa một vụ, cùng kỹ thuật canh tác lạc hậu, không chú trọng chăm bón dẫn đến năng suất, chất lượng của các diện tích lúa một vụ tại tỉnh ta kém. Quan trọng hơn, việc canh tác lúa một vụ đã ảnh hưởng một phần đến sự phát triển kinh tế của các địa phương, nhất là khi huyện Kon Plông và Tu Mơ Rông vẫn đang hưởng chính sách 30a của Chính phủ.

Bà Y Hằng- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định, việc canh tác lúa một vụ của bà con nông dân đã ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu nhập của người dân và phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương.

Bên cạnh đó, việc canh tác lúa một vụ cũng khiến hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích bị giảm đi, gây lãng phí về tiềm năng đất đai của tỉnh; giảm sản lượng lúa, ảnh hưởng đến an ninh lương thực của địa phương.

Trước thực trạng có gần 3.300ha lúa chỉ canh tác một vụ, ngành Nông nghiệp tỉnh đang triển khai thí điểm mô hình lúa 2 vụ tại xã Ngọc Linh, huyện Đăk Glei. Mô hình có sự tham gia của 8 hộ gia đình, với tổng diện tích 2,5ha, được kỳ vọng sẽ thay đổi tư duy canh tác của người dân, nhất là tại 3 huyện khó khăn của tỉnh là Đăk Glei, Tu Mơ Rông và Kon Plông.

Bà Y Hằng khẳng định, ngành Nông nghiệp tỉnh đang tích cực phối hợp với các địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân sản xuất lúa nước hai vụ ở những nơi có đủ điều kiện nước tưới. Đồng thời đề nghị UBND các huyện, thành phố rà soát diện tích lúa nước không sản xuất được hai vụ để vận động nhân dân chuyển sang trồng các loại cây trồng phù hợp, như bắp, đậu, rau màu, cây ăn quả.

“Giải pháp lâu dài được ngành Nông nghiệp đặt ra để thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong sản xuất, canh tác lúa của bà con là tập trung tuyên truyền  về lợi ích của canh tác lúa hai vụ, nhất là lợi nhuận và hiệu quả kinh tế cao khi sản xuất lúa hai vụ. Đồng thời, ứng dụng các giống mới, phương thức canh tác hiệu quả để nâng cao năng suất, chất lượng- bà Y Hằng nhấn mạnh.

Phù Lưu