Loay hoay giải bài toán về mặt bằng cho các công trình

Hiện nay khó khăn, vướng mắc lớn nhất của các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh ta là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Đây là nút thắt lớn nhất khiến nhiều dự án nguy cơ chậm tiến độ và phải gia hạn nhiều lần. Để đảm bảo tiến độ các dự án đầu tư công trung hạn, thời gian qua, các đơn vị chức năng cũng đã vào cuộc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cũng như triển khai công tác đền bù giải phóng mặt bằng phục vụ đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình. Thế nhưng, vì nhiều lý do, tình trạng chậm giải phóng mặt bằng tại các công trình, nhất là đối với những công trình trọng điểm vẫn bị ách tắc. Ngành chức năng và chính quyền địa phương vẫn loay hoay chưa tìm ra lời giải trong bài toán về giải phóng mặt bằng. Nguyên nhân thì rất nhiều nhưng chủ yếu vẫn là việc chưa tìm được “tiếng nói chung” trong việc thống nhất giá đền bù, định giá tài sản và đánh giá kết cấu công trình để áp giá đền bù.

Thi công cầu trên dự án đường trục chính phía Tây thành phố. Ảnh: P.N

Đơn cử như Dự án Đường trục chính phía Tây thành phố Kon Tum là dự án trọng điểm của tỉnh (thuộc dự án nhóm B), có tổng mức đầu tư 1.492,6 tỷ đồng. Dự án có tổng chiều dài gần 20km, được chia làm 3 gói thầu xây lắp nhưng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và đến nay mới bàn giao được gần 7/20km. Điều đó, khiến nhà thầu thi công khó khăn trong việc triền khai thi công. Hiện, các nhà thầu chỉ tiến hành thi công được gói thầu số 1 và gói số 2, tuy nhiên, trong 2 gói này mặt bằng cũng chưa được bàn giao thông suốt nên việc thi công chắp vá, có mặt bằng đến đâu, làm đến đó. Còn gói thầu xây lắp số 03 đoạn (Km11 -Km19+840) hiện chưa có mặt bằng nên nhà thầu chưa thể triển khai thi công bởi Công ty TNHH MTV Cao su Kon Tum và các hộ dân chưa tận thu hoa màu, cây cao su.

Theo một nhà thầu trên tuyến đường này giãi bày, việc không có mặt bằng sạch khiến việc triển khai thi công gặp rất nhiều khó khăn. Đơn cử như đơn vị trúng thầu thi công đoạn từ Tỉnh lộ 671 (thuộc địa phận xã Đoàn Kết) dù đã có mặt bằng nhưng vẫn không thể triển khai thi công. Theo nhà thầu này, nguyên nhân là phía trước vẫn còn vướng nhà dân chưa giải tỏa, trong khi đó, tuyến đường bê tông ngay bên cạnh thì quá nhỏ (chỉ có thể đi xe máy) nên không thể đưa máy móc vào để triển khai thi công. Nhà thầu mong rằng chính quyền địa phương nhanh chóng đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để thuận lợi trong thi công.

Hay dự Dự án Đường Trường Chinh (đoạn từ đường Phan Đình Phùng đến đường Đào Duy Từ - phạm vi cầu nối qua sông Đăk Bla) với tổng mức đầu tư 457,126 tỷ đồng (thuộc dự án nhóm B) được khởi công xây dựng từ năm 2020 đến  nay đã gần 5 năm mà vẫn chưa thể hoàn thành.

Đoạn đường Trường Chinh, đoạn tổ 3, phường Trường Chinh vẫn vướng mắc mặt bằng nên không thể triển khai thi công. Ảnh: PN

Ở gói thầu xây lắp số 1, giá trị hợp đồng 68,101 tỷ đồng và theo hợp đồng đến tháng 2/2025 là phải hoàn thành, thế nhưng, đến nay giá trị hợp đồng mới đạt khoảng 40%. Còn tại gói thầu xây lắp công trình (bổ sung hợp phần 1), giá trị hợp đồng 103,537 tỷ đồng và thời gian thực hiện hợp đồng đến tháng 12/2025 phải hoàn thành. Tuy nhiên, đến nay, gói thầu này mới đạt khoảng 35% khối lượng. Nguyên nhân do công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn vướng mắc, nên chưa có mặt bằng  bàn giao cho đơn vị thi công.

Đặc biệt, tại dự án Nâng cấp mở rộng Tỉnh lộ 671 đoạn từ Km49+500 - Km52 (giao đường Hồ Chí Minh), có tổng mức đầu tư 128,940 tỷ đồng, kế hoạch triển khai trong 32 tháng (từ tháng 9/2022 đến tháng 5/2025) nhưng đến nay, công tác giải phóng mặt bằng chưa xong nên các nhà thầu không thể triển khai thi công.

Theo Sở Xây dựng, trước đây, Sở GTVT (cũ) đã chuyển đủ 100% kinh phí cho Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố chi trả tiền cho người dân, tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa phê duyệt được phương án bồi thường, chưa bàn giao được mặt bằng để thi công, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thực hiện hợp đồng xây lắp. Do đó, đến nay, nhà thầu mới chỉ thực hiện đạt 5% khối lượng, chủ yếu là đúc cấu kiện bê tông đúc sẵn.

Trước những vướng mắc về mặt bằng kéo dài tại các dự án trọng điểm trên địa bàn thành phố Kon Tum, mới đây, đầu tháng 3/2025, trong chuyến kiểm tra thực tế các dự án và làm việc với thành phố Kon Tum, cùng các đơn vị liên quan, đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đức Tuy yêu cầu thành phố Kon Tum khẩn trương chỉ đạo các phòng ban, xã phường, phối hợp với đơn vị chức năng đẩy nhanh tiến độ xác minh nguồn gốc đất, nhà cửa, cây cối, hoa màu, đánh giá chính xác, tiến hành xây dựng phương án đền bù, hỗ trợ cho người dân đảm bảo đúng quy định, không để người dân thiệt thòi; đồng thời, lãnh đạo các xã, phường cần bám sát, tích cực tuyên truyền, vận động người dân hiểu và nhanh chóng bàn giao mặt bằng phục vụ thi công tiến độ các dự án.

Sự chậm trễ trong đền bù giải phóng mặt bằng, ảnh hưởng đến tiến độ công trình. Các đơn vị, chính quyền địa phương cần chủ động phối hợp, đặc biệt là cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm, quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong công tác giải phóng đền bù để có mặt bằng sạch thực hiện các dự án đảm bảo tiến độ.      

Phúc Nguyên