Ma trận thị trường hạt giống, cây giống - Nỗi lo của nông dân

 Mỗi mùa vụ tới, bà con nông dân lại canh cánh nỗi lo về hạt giống, cây giống bởi nếu may mắn mua được các loại giống có chất lượng tốt thì sẽ có hy vọng gặt hái được kết quả tốt. Nếu không may gặp phải cây giống, hạt giống giả, kém chất lượng thì người nông dân sẽ bị thiệt đơn thiệt kém. Bởi người dân không những thiệt hại về tiền giống mà còn thiệt hại về công sức, chi phí đầu tư, chăm sóc, thời gian trồng mà không thu được kết quả như mong muốn.

Vì vậy, mua hạt giống, cây giống ở đâu cho đảm bảo trước vô vàn các nhãn hiệu, chủng loại được chào bán trên thị trường của hàng ngàn doanh nghiệp, cơ sở sản xuất hiện nay là vấn đề khiến người dân đau đầu.

Chất lượng giống cây trồng là điều mà người dân luôn lo lắng. Ảnh: N.T

Trước hết, đối với hạt giống cây trồng, trên thị trường hạt giống được bày bán ở khắp nơi, từ những cửa hàng chuyên kinh doanh vật tư nông nghiệp đến những sạp hàng tạp hoá nhỏ lẻ, thậm chí bán rong ngoài chợ. Mỗi loại giống cây lại có hàng trăm nhà sản xuất, cung ứng từ Bắc tới Nam mà loại nào cũng được quảng cáo là chất lượng tốt, năng suất cao, giá cả các mặt hàng cũng rất phong phú khiến cho người dân rất khó khăn khi lựa chọn.

Đa số người dân khi mua chỉ biết tin vào các lời giới thiệu của người bán hàng cùng với những lời quảng cáo về thông tin sản phẩm trên bao bì, nhãn mác.

Về chất lượng thật của các loại hạt giống thì chỉ sau một thời gian gieo trồng rồi, người dân mới có thể kiểm chứng được. Không ít trường hợp người dân mua phải giống cây kém chất lượng, nhưng khi phát hiện ra thì đã muộn.

Chẳng hạn như năm 2017, một số hộ dân phường Thống Nhất và Thắng Lợi (thành phố Kon Tum) đã mua phải hạt giống bắp kém chất lượng tại cửa hàng giống cây trồng Diệu Trang (đường Hoàng Văn Thụ, thành phố Kon Tum). Sau 3 tháng gieo trồng, bắp thụ phấn kém, kết hạt lưa thưa, hạt sượng khiến người dân thất thu.

Cũng như hạt giống, trên thị trường hiện nay, số lượng cơ sở sản xuất, chủng loại giống cây trồng cũng rất phong phú và vấn đề chất lượng cây giống cũng luôn là điều khiến người dân không khỏi băn khoăn lo lắng.

Chưa có một con số thống kê chính xác nào về số lượng cơ sở ươm cây giống trên địa bàn tỉnh. Chỉ biết rằng nghề ươm cây giống đang được rất nhiều nông dân các địa phương chọn lựa bởi nhu cầu của thị trường cao, thu nhập khá.

Theo khảo sát của phóng viên Báo Kon Tum, nhu cầu mua cây giống của người dân trên địa bàn tỉnh tập trung vào một số loại cây như: bời lời, cà phê, cao su...

Giá bán một số loại cây giống như sau: cà phê ươm 2 năm giá 18.000 đồng/cây, cà phê 1 năm 3.500  - 4.000 đồng/cây, bời lời 800 - 1.000 đồng/cây, cao su khoảng 4.000 – 5.000 đồng/bầu, tiêu 6.000 - 7.000 đồng/dây...

Việc có nhiều cơ sở ươm cây giống mở ra nhiều cơ hội cho nông dân lựa chọn giống, chủ động trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng; tạo môi trường cạnh tranh giá bán có lợi cho chính người dân.

Tuy nhiên, trước sự đa dạng, xô bồ này, nhiều nông dân không khỏi lo lắng về chất lượng giống. Bởi trên thực tế hiện nay, bên cạnh các cơ sở ươm cây giống uy tín, chất lượng, vẫn còn tình trạng các cơ sở không đăng ký hoặc đưa vào kinh doanh một số giống cây trồng chưa được khẳng định về chất lượng và cũng không loại trừ cả những chủ vườm ươm do hám lợi đã lấy các loại giống cây kém chất lượng, giá rẻ về bán kiếm lời...

Mùa xuống giống gieo trồng mới đã bắt đầu, vì vậy, để người nông dân không còn canh cánh nỗi lo về chất lượng của hạt giống, cây giống; các ngành chức năng cần tăng cường hơn nữa việc kiểm tra, kiểm soát; có chế tài xử lý đối với vi phạm để đảm bảo tính răn đe. Bên cạnh đó, các cơ sở sản xuất, nhà phân phối, bán lẻ cũng cần nâng cao hơn nữa trách nhiệm đối với sản phẩm của mình để đảm bảo quyền lợi cho người nông dân cũng như lợi ích của doanh nghiệp.

Ngọc Thắng