Thiệt hại từ việc khai thác mủ cao su không đúng kỹ thuật

Xã Đăk Hring, huyện Đăk Hà có 11 thôn làng. Toàn xã có 1.000ha cây công nghiệp thuộc sở hữu của các hộ dân, trong đó riêng cây cao su tới 800ha. Trồng cao su, hầu như ngày nào cũng đi khai thác mủ cao su, song không phải người dân nào trong xã cũng nắm chắc và thực hành nhuần nhuyễn kỹ thuật khai thác mủ.

Ông A Khế - Chủ tịch Hội Nông dân xã Đăk Hring cho biết, qua theo dõi của Hội Nông dân, tình trạng cạo mủ cao su không đúng kỹ thuật chủ yếu xảy ra ở các hộ đồng bào DTTS. Nguyên nhân do bà con tự chỉ bảo nhau khai thác. Người hướng dẫn cũng chưa vững kỹ thuật nên mới xảy ra tình trạng trên.  

Anh A Châu bên một cây cao su bị trọng thương do cạo mủ không đúng kỹ thuật

Suốt dọc hai bên tuyến đường nối từ xã Diên Bình, huyện Đăk Tô đến xã Đăk Psi, huyện Đăk Hà dài gần 20km, người dân trồng khá nhiều cao su. Đa số diện tích đang trong giai đoạn kinh doanh khai thác mủ. Tiếp cận ngẫu nhiên lô cao su của một hộ dân bên đường, cảnh tượng không khỏi xót xa. Trên thân những cây cao su mới khoảng 10 năm tuổi đang phát triển mỡ màng là những vết sẹo lồi lõm do dao cạo mủ gây ra. Không ít cây lõi gỗ ở miệng cạo hở cả ra ngoài, gặp trời mưa thâm xỉn lại rồi bị côn trùng tấn công.

Có hơn 1ha cao su, anh A Châu, nhà ở làng Kon Hring, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô chia sẻ: Mình cạo được mủ cao su là nhờ người em. Em đi tập huấn về rồi chỉ cho mình. Mình biết cạo chứ nhưng mà cạo nhanh nó phạm thôi. Một người mỗi ngày thì không cạo nổi 1ha đâu. Cạo nhiều mệt, rồi muốn cạo nhanh nên nó phạm. Có nhà thì bảo mủ cao su rẻ quá, cứ cạo thế cho nó ra mủ nhiều rồi vài năm phá đi trồng cây khác.

Nói về hậu quả của việc khai thác mủ cao su không đảm bảo kỹ thuật, ông Lục Văn Tua, thôn 11, xã Đăk Hring, huyện Đăk Hà ái ngại: Mình cạo phạm rất ảnh hưởng tới cây. Lý do cây cao su đã bị cạo phạm là khó liền vỏ. Những cây bị cạo phạm đành phải ngừng cạo dẫn đến thiệt hại về năng suất mủ và chất lượng vườn cây.

Quan sát thực tế tại nhiều vườn cây cho thấy, lỗi phổ biến mà người dân hay mắc phải trong quá trình cạo mủ cao su là cạo phạm, cạo dài dăm và độ dốc của miệng cạo không đúng kỹ thuật. Điều này ảnh hưởng lớn đến việc trao đổi chất cũng như ảnh hưởng đến lớp vỏ kinh tế của cây cao su.

Cùng với lỗi về kỹ thuật, người dân còn hay phạm lỗi về ý thức mà điển hình là việc sau khi cạo phạm không sử dụng mỡ bôi để bảo dưỡng cây. Đây là nguyên nhân dẫn đến việc miệng cạo bị khô mật độ cây cạo trong lô giảm.

Ông Dương Văn Khẩu - Phó trưởng Phòng Kỹ thuật, Công ty TNHH MTV Cao su Kon Tum cho rằng, nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên một phần do trong quá trình đào tạo nghề, nông dân ít được thực hành; nhiều nơi việc thực hành thực hiện trên cây rừng chứ không phải cây cao su. Phần nữa là do ý thức, kỷ luật lao động của người dân chưa tốt.  

“Việc đào tạo có thể người dân hiểu ngay nhưng sau đó qua quá trình sản xuất quên dần. Đối với những người có hoa tay sau khi được đào tạo có thể cạo đẹp ngay và từ đó thành thói quen tốt. Nhưng cũng có người có hoa tay nhưng họ kém về ý thức. Một hai ngày cạo quá dóc thì thành thói quen, thành một bản năng cụ thể. Cầm dao vào cạo là dóc, là phạm cứ thế và cứ tiếp tục diễn ra mà không được uốn nắn kịp thời.

Việc người dân khai thác mủ cao su không đảm bảo kỹ thuật ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất mủ và chất lượng vườn cây. Nếu không có sự khuyến cáo, điều chỉnh kịp thời thì  thiệt hại về kinh tế không chỉ là chuyện riêng của từng hộ dân, mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển mà tỉnh đặt ra với loại cây trồng này.

Bài, ảnh: Khoa Điềm