Giới thiệu chiếc trống đồng trưng bày tại bảo tàng tỉnh

Trên địa bàn Tây Nguyên hiện có khoảng 20 chiếc trống đồng được phát hiện, lưu giữ và trưng bày tại các bảo tàng Đăk Lăk, Gia Lai... Đối với tỉnh Kon Tum, chiếc trống đồng được tìm thấy duy nhất trong vùng định cư của người Xơ Đăng, ở dưới lòng suối Đăk Glao, một nhánh của suối Đăk Ui (thuộc huyện Đăk Hà ngày nay) vào tháng 11/1921. Chiếc trống này do ông Jérusalémy- Công sứ tỉnh Kon Tum phát hiện và được một học giả người Pháp gốc Nga là V. Goloubew  thông tin  trên Tập san Trường Viễn Đông Bác cổ Pháp năm 1922.

Hơn nửa thế kỷ sau đó được các nhà nghiên cứu của Viện Khảo cổ học Việt Nam giới thiệu trong cuốn sách “Trống Đông Sơn” do Nhà Xuất bản Khoa học xã hội ấn hành vào năm 1987. Khi phát hiện, trống đồng chỉ còn lại hai mảnh: 1 mảnh mặt dích với một phần của tang và 1 mảnh gồm có phần lưng và chân. Hai mảnh có thể ghép lại. Hiện nay, chiếc trống này được lưu giữ, bảo quản tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam (số 01 Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Thủ đô Hà Nội).

Trống đồng Đăk Glao hiện vật phục chế vào năm 2010 hiện đang trưng bày tại Bảo tàng tỉnh. Ảnh: P.B.V

Theo hồ sơ của hiện vật, trống Đăk Glao có đường kính mặt 34cm, cao 24cm. Mặt trống chờm ra khỏi tang, tang phình tròn đều và thu hẳn về phía thân, làm lưng trống bóp lại, thon dài hình trụ. Chân trống cao và hơi choãi. Mặt trống có 4 khối tượng hình con cóc ngồi, đầu hướng ngược chiều quay của kim đồng hồ. Cóc thân rỗng, đầu nhọn, cổ nghểnh, trang trí các đường vạch ngắn trên thân. Thân trống có 2 cặp quai (một đã mất). Mặt trống, chính giữa là hình ngôi sao 10 cánh. Xen giữa các cánh là hình chữ V lồng. Từ tâm ra có 9 vòng hoa văn trang trí khá đặc biệt.

Theo các nhà nghiên cứu về kiểu dáng và hoa văn trên trống, loại trống Đăk Glao được xếp vào trống Đông Sơn muộn, thuộc nhóm trống C, kiểu C4, có niên đại cách ngày này khoảng 2.000 đến 2.500 năm.

Mặt trống Đăk Glao - hiện lưu giữ và bảo quản tại Bảo tàng lịch sử Quốc gia - Hà Nội. Ảnh: PBV

Năm 2010, phục vụ cho công tác trưng bày Bảo tàng và mở cửa đón khách tham quan nhân kỷ niệm 100 năm thành lập tỉnh Kon Tum, Bảo tàng tỉnh đã phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tiến hành nghiên cứu, sưu tầm, sao chép tư liệu để phục chế lại chiếc trống Đăk Glao. Theo ông Đào Thế Trại - cán bộ nghiệp vụ Bảo tàng thuộc Trung tâm Văn hóa  tỉnh cho biết: “Trống Đăk Glao được phục chế nguyên bản với tỷ lệ 1/1, tại lò đúc đồng Đại Phát, thuộc thị xã Trấn Lâm, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Sau đó chiếc trống đồng Đăk Glao được đưa về trưng bày trong không gian tiền sử Kon Tum”.

Có thể nói, trống đồng Đăk Glao là hiện vật có giá trị và ý nghĩa đặc biệt cả về mặt lịch sử và văn hóa đối với vùng đất Kon Tum xưa, nó cần được các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu về quá trình hình thành, phát triển của trống đồng Đông Sơn trong quá khứ và hiện tại.

Phạm Bình Vương