• Thời sự - Chính trị
    • Xây dựng Đảng
  • Kinh tế
  • Xã hội
  • Văn hóa - Thể thao - Du lịch
  • Pháp luật & Đời sống
    • An toàn giao thông
  • Đất & Người Kon Tum
  • Tòa soạn & Bạn đọc
    • Nhịp cầu bạn đọc
THƯ TÒA SOẠN    Quảng ngãi công bố tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính tỉnh    [EMAGAZINE] Báo Kon Tum điện tử - Khép lại hành trình để mở ra chặng đường mới    SỨC MẠNH CỦA ĐOÀN KẾT    Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy kiểm tra vận hành thử nghiệm bộ máy chính quyền cấp xã tại thành phố Kon Tum   

Văn hóa - Thể thao - Du lịch

Tết Et Đông của người Ba Na

05/11/2020 13:04

Ở Kon Tum đã lâu nhưng cho đến giờ, chúng tôi mới có dịp chứng kiến lễ hội Et Đông (Et Đing Dieng) - Tết con dúi của đồng bào Ba Na (nhánh Jơ Lâng). Tại làng Kon Brăp Ju, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy, không khí đón chào hoạt động văn hóa dân gian độc đáo này mang nét mới mẻ, vui tươi, khác hẳn vẻ trầm lặng từng thấy.

Là lễ hội truyền thống độc đáo có quy mô lớn nhất của người Jơ Lâng, Et Đông thường được diễn ra vào đầu tháng 10 dương lịch hàng năm nhằm cầu mong mọi điều may mắn, tốt lành cho cuộc sống cộng đồng và từng gia đình.

Et Đông được tổ chức trong thời gian liên quan đến chu kỳ sinh trưởng của cây lúa rẫy: Giai đoạn lúa trổ đòng, đơm bông, chuẩn bị vào mùa thu hoạch lúa mới. Theo phong tục từ lâu đời, cách thời điểm thu hoạch lúa mới không xa, dân làng tổ chức ăn những hạt lúa giống được giữ lại từ đầu vụ, để cầu may cầu lành cho mùa tới.

Già làng A Jring Đeng chuẩn bị cúng Tết Et Đông. Ảnh: X.B

 

Mang nhiều ý nghĩa tâm linh và giá trị cộng đồng nên mọi người đều không bỏ lỡ dịp đón Tết con dúi. Trong buổi sáng lễ chính tại nhà rông, mỗi gia đình đều có một đại diện chủ hộ tham gia. Chỉ còn thiếu cho dù là một người, tất cả cũng phải chờ đến khi góp mặt đầy đủ mới tiến hành nghi lễ. Sau Et Đông, các gia đình mới được tiến hành những “việc lớn” như làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi… Đặc biệt, ngay trong lễ hội này, các đôi trẻ cũng được tác hợp nên duyên.

Trong ngày lễ hội chính, trước tiên là cúng tại nhà, sau đó mới tập trung ở nhà rông. Vào sáng sớm, mỗi gia đình đều chuẩn bị sẵn một con dúi (đã luộc chín, phơi khô trên giàn bếp) và nấu một nồi cơm gạo cũ. Chủ nhà chọn hạt cơm đặt lên đầu, khấn báo với thần linh rằng hôm nay gia đình cùng dân làng vào lễ hội Et Đông. Sau đó, mọi người trong gia đình cùng ăn cơm với thịt dúi để lấy may.

Tại nhà rông, lễ cúng con dúi diễn ra bài bản, trang trọng. Mỗi người chủ hộ mang theo một ghè rượu thật ngon và một ống lồ ô đựng con dúi cùng một số vật dụng dùng cho lễ cúng (gồm một ít lá chuối, cần rượu, một ít lá tranh). Với những gia đình có con hoặc cháu nhỏ, thì khi lên nhà rông, chủ nhà chỉ gùi ghè rượu, còn đứa bé cầm ống lồ ô đi theo. Trong đó, con dúi được buộc cẩn thận vào cây le, đầu hướng lên trên và trang hoàng thêm sợi nan tròn hình cung gắn bông gòn, bông nan xinh xắn.

Thực hiện nghi lễ đốt lửa cầu mong mùa màng bội thu. Ảnh: T.S

 

Cách bố trí nhà rông cúng con dúi mang nét riêng. Theo chiều dọc giữa nhà rông, một hàng cột gỗ vững chắc được dựng lên. Ghè rượu của già làng được đặt ở tâm điểm này để “làm chuẩn” cho các gia đình lần lượt đặt ghè rượu nối tiếp vào, làm thành hai hàng dọc ngăn nắp. Sau nghi lễ chính trong lễ hội Et Đông, các chủ nhà lần lượt kéo sợi dây từ vị trí cột ghè rượu của già làng về vị trí cột ghè rượu của gia đình mình. “Không chỉ mang ý nghĩa lan tỏa những mạch máu trong một cơ thể, lan tỏa tinh thần đoàn kết của cộng đồng, nghi thức này cũng  thể hiện sinh động một trong những nét đẹp cổ truyền liên quan đến cây lúa. Đó là dẫn đường cho hạt lúa được mùa về đến từng nhà, mang theo những điều may mắn, tốt lành đến mọi người”- già làng A Jring Đeng (làng Kon Brăp Ju) ghi nhận.

Cũng trong lễ cúng con dúi, có một nghi thức độc đáo không thể bỏ qua, là “giấu gạo”. Theo ông A Met (50 tuổi), lấy những hạt gạo (bằng số người trong gia đình cộng thêm 1) gói cẩn thận trong chiếc lá pem, đặt bên dưới ghè rượu của mỗi gia đình ở nhà rông. Sau hai ngày chính của lễ hội, chủ nhà đem về nhà rồi mới mở gói lá ra. Trong gói lá còn đủ số hạt gạo ban đầu là điều may mắn, thuận lợi. Nếu chẳng may gạo trong gói lá bị mất hay hư hao thì báo hiệu “điềm xấu”; gia đình cần phòng, tránh rủi ro, xui xẻo.

Là lễ hội dân gian độc đáo và có quy mô lớn, Et Đông được lưu giữ, trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, làm thành nét đẹp truyền thống đáng tự hào của dân tộc Ba Na nhánh Jơ Lâng. Hồ sơ lễ hội này đang được hoàn chỉnh để trình Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xét chọn đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.        

Thanh Như

   

Các tin khác

  • Vẫn đó, nhà sàn
  • Thành phố Kon Tum: Khai thác hiệu quả yếu tố văn hóa để phát triển du lịch
  • Khai mạc Giải vô địch bơi các nhóm tuổi tỉnh năm 2025
  • Những nghệ nhân bền bỉ giữ gìn bản sắc văn hóa
  • Chuyển đổi số để phát triển du lịch hiệu quả
  • Tâm huyết trao truyền tiếng chiêng cho thế hệ trẻ
  • Chùm ảnh: Sôi nổi Hội thao kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
  • Bế mạc Hội thao kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
  • Khai mạc Hội thao kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
  • Khai mạc Hội thao Cụm thi đua các trường chính trị khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên
Gửi bình luận của bạn
   
Đang xử lý

Tin Mới Nhất

  • THƯ TÒA SOẠN
  • Báo Kon Tum điện tử - Khép lại hành trình để mở ra chặng đường mới
  • THƯ CẢM ƠN
  • Thông báo về việc hợp nhất các ấn phẩm báo in, báo điện tử; chương trình phát thanh, truyền hình của Báo Quảng Ngãi và Trung tâm Truyền thông tỉnh Kon Tum
  • Danh sách Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi sau sáp nhập
  • Vững niềm tin, xây khát vọng
  • Quảng ngãi công bố tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính tỉnh
  • Hợp nhất để đi xa hơn, bền vững hơn

Chùm ảnh

Kon Tum qua ảnh

Kon Tum qua ảnh

Kon Tum qua ảnh

Kon Tum qua ảnh

Kon Tum qua ảnh

Ghi chép - Phóng sự

  • [EMAGAZINE] Báo Kon Tum điện tử - Khép lại hành trình để mở ra chặng đường mới
  • Kon Tum: Sự hào sảng của đất và nét hiền hòa của người
  • Chùm ảnh: Đồi chè ở vùng Đông Trường Sơn
  • Điểm tựa yêu thương

Đất & Người Kon Tum

  • Người truyền lửa cồng chiêng cho thế hệ trẻ ở thôn Kon Hia 1
  • Chiều tối thứ Sáu hằng tuần, sân nhà ông A Bi ở thôn Kon Hia 1 (xã Đăk Rơ Ông, huyện Tu Mơ Rông) lại vang lên tiếng cồng chiêng rộn ràng. Đó là lớp học dành cho các em nhỏ trong thôn do ông A Bi mở và duy trì đều đặn suốt nhiều mùa hè để truyền dạy những nhịp chiêng truyền thống của dân tộc mình. Từ niềm đam mê thuở nhỏ, ông A Bi trở thành người thắp lên tình yêu cồng chiêng cho thế hệ sau, góp phần gìn giữ văn hóa truyền thống dân tộc.
  • Rượu ghè men lá H’nham
  • Gìn giữ kho tàng Sử thi Kon Tum
  • Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam
  • Khuyến nông - Khuyến lâm
Thông tin cần biết
  • Tỉ giá
  • Chứng khoán
  • Giá vàng
  • Kết quả xổ số
  • Thời tiết
  • Lịch cúp điện
  • Lao động việc làm
  • Thời sự - Chính trị
  • Kinh tế
  • Xã hội
  • Văn hóa - Thể thao - Du lịch
  • Pháp luật & Đời sống
  • Đất & Người Kon Tum
  • Tòa soạn & Bạn đọc
Báo Kon Tum điện tử
• Phó tổng Biên tập: Phạm Minh Bảo, Nguyễn Thị Liễu Hạnh
• Tòa soạn: 258A Phan Đình Phùng, thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum
• Điện thoại: 0260 3862531; Email: toasoanbaokontum@gmail.com
• Giấy phép số: 460/GP-BTTTT, do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 06/9/2022
Liên hệ tòa soạn
Thông báo bảng giá quảng cáo mới
Developed by