Văn học Kon Tum: 30 năm một chặng đường

Tọa đàm Văn học - Nghệ thuật Kon Tum 30 năm nhìn lại. Ảnh: HV

Khi còn chung Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Gia Lai - Kon Tum thì khu vực Kon Tum chỉ có 4 hội viên (là nhà văn Trần Duy Phiên, nhà thơ Tạ Văn Sỹ, nhạc sỹ Ngọc Minh, và họa sỹ Trương Công Thức). Dấu ấn đậm nhất thời ấy của những người yêu văn nghệ lúc bấy giờ là việc hình thành Câu lạc bộ sáng tác văn học, nghệ thuật Kon Tum. Mọi người bàn nhau làm một “tờ báo” hàng tháng, gồm đủ thơ, văn, nhạc, họa, tiểu luận, sưu tầm, thông tin, trao đổi... với tên gọi NGUỒN, “ấn loát” bằng cách đánh máy trên giấy pơ-luya thành 6 bản, 4 bản chia về 4 nhóm Thơ, Văn, Nhạc, Họa; 1 bản lưu ở Câu lạc bộ, 1 bản gửi Hội VHNT Gia Lai - Kon Tum để... báo cáo!

Nhà thơ Tạ Văn Sỹ kể: “Khi ấy tôi làm ruộng ở tận xã Đăk La cách nhà 15 cây số. Sáng sớm cơm nắm nước bầu đạp xe lên ruộng. Quần quật cả ngày chỉ mong mau lặn mặt trời để về nhà thực hiện “tạp chí”! Bằng 2 ngón trỏ, cứ thế … mổ cò! Đánh máy xong khoảng 13 trang, chuyển qua nhóm Mỹ thuật. Nhóm này có trách nhiệm viết và vẽ tất cả các nhan đề bài viết trên 6 tập báo, 6 minh họa cho 6 truyện ngắn, 12 phụ bản (mỗi số 2 phụ bản), 6 mẫu bìa… phải giống nhau như đúc! Nhóm Âm nhạc (Võ Ngọc Minh, Phạm Cao Đạt) thì kẻ 12 bản nhạc (cho 2 ca khúc) cũng phải giống nhau như một… Cuối cùng là đóng lại thành 6 tập như nhau!

NGUỒN ra được 4 số thì... tự đình bản! Những tác giả có bài “in” trên 4 số NGUỒN ấy sau này đều là hội viên Hội VHNT Kon Tum, nhiều tác giả đến nay vẫn là cây bút chủ lực của tạp chí Văn nghệ Kon Tum. Điều này đã nói lên hết thảy sự đam mê, tâm huyết của đội ngũ sáng tác văn nghệ Kon Tum, nói chung.

Chia tách tỉnh Gia Lai - Kon Tum, thành lập tỉnh Kon Tum vào cuối năm 1991, nhờ sự nỗ lực của Ban vận động, 3 năm sau (vào cuối năm 1994) thì Hội VHNT Kon Tum được thành lập. Qua 30 năm, đội ngũ văn nghệ sĩ Kon Tum không ngừng lớn mạnh: đông về số, mạnh về chất. Từ 4 hội viên đầu tiên của Hội VHNT Gia Lai - Kon Tum kể trên, đến nay đã là 160 người. Trong tổng số đó hội viên thuộc Tổ chuyên ngành Văn học chiếm trên một nửa, có một số hội viên đã được kết nạp vào Hội chuyên ngành Trung ương, tức Hội Nhà văn Việt Nam.

Đội ngũ sáng tác văn học Kon Tum luôn có sự kết nối, kế thừa giữa các thế hệ, luôn đồng hành với những trăn trở về quê hương Kon Tum yêu dấu. Họ là những cây bút năng nổ, tâm huyết và đầy sáng tạo. Có thể kể lớp đầu như Tạ Văn Sỹ, Vũ Hùng, Hữu Kim, Lê Văn Thiềng, v.v... Tiếp đến là thế hệ Nguyễn Toàn, Đỗ Tiến Thụy, Hoàng Thị Chúc, Từ Dạ Linh, Hoàng Lê Ân, Đào Quốc Sủng, Đặng Minh Sáng, Hoàng Việt, Đinh Su Giang,Vũ Việt Thắng, Nguyễn Phúc Đoan, Nguyễn Đình Toán, Phạm Doãn Thị Mãi, v.v... Và nay là một thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết, năng nổ lại tiếp nối thế hệ đàn anh, như Nguyễn Đức Hưng, Tạ Thi Thảo, Trần Thị Ngọc Ước, Hồ Thị Ngọc Quỳnh, Nguyễn Thị Thuý, v.v...

Các đại biểu tham dự Tọa đàm. Ảnh: HV

Những chuyến đi thực tế, những trại sáng tác của Trung ương và của địa phương đã giúp các cây bút tỉnh nhà có sự cọ xát, giao lưu, học tập kinh nghiệm lẫn nhau trong sáng tác. Sự phong phú về đề tài, sự bứt phá, vươn lên về hình thức nghệ thuật và nội dung biểu đạt... họ đã cho ra đời những tác phẩm mang hơi thở bộn bề của cuộc sống hôm nay. Những tác phẩm còn đọng lại của các tác giả Kon Tum là rất đáng trân trọng. Nhiều tác giả đoạt giải ở các cuộc thi văn thơ từ trung ương đến địa phương, nhiều tác phẩm in ấn được Uỷ ban Liên hiệp toàn quốc các hội VHNT Việt Nam trao giải. Những giải thưởng ấy đã là động lực mạnh mẽ, thúc đẩy hoạt động sáng tạo của đội ngũ sáng tác văn học Kon Tum.

30 năm qua, một chặng đường sáng tạo đầy thách thức đối với đội ngũ hội viên chuyên ngành Văn học, giúp họ luôn tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới của nước nhà, luôn tâm huyết với công việc sáng tạo, gắn bó với các giá trị truyền thống, với tinh thần yêu nước, thực hiện tốt vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mình tuyên truyền các sự kiện chính trị.

Nằm trong chương trình hoạt động thường niên của Hội, chuyên ngành Văn học đã tổ chức nhiều buổi sinh hoạt chuyên môn, đặc biệt là những Đêm thơ Nguyên tiêu chào mừng Ngày Thơ Việt Nam vào rằm tháng giêng hằng năm. Hội viên cũng thường xuyên tham gia các trại sáng tác do Hội VHNT tỉnh, Hội Nhà văn Việt Nam, Uỷ ban Liên hiệp toàn quốc các hội VHNT Việt Nam tổ chức, từ đó đã có nhiều tác phẩm chất lượng được hình thành và được ấn hành, phổ biến.

Những tác phẩm văn học của hội viên chuyên ngành Văn học Kon Tum đã góp phần làm phong phú cho nền văn học địa phương thêm đa thanh đa sắc, góp phần định hướng thẩm mỹ cho độc giả, quần chúng nhân dân, góp phần đấu tranh phê phán lối sống, thị hiếu tầm thường trong xã hội; góp phần đấu tranh chống âm mưu “diễn biến hoà bình” trên mặt trận tư tưởng, văn hoá - văn nghệ...

Hôm nay kỷ niệm 30 năm thành lập Hội, nghĩa là tạm khép lại chặng đường 30 năm, văn học Kon Tum vững tin sẽ bước sang một chặng đường mới với hy vọng sẽ có nhiều sáng tác chất lượng hơn nữa.

Hoàng Việt