Bảo đảm an toàn hồ đập trong mùa mưa bão

Mặc dù không nằm trong vùng trọng điểm chịu ảnh hưởng trực tiếp của những cơn bão từ Biển Đông đổ vào đất liền, nhưng hàng năm tỉnh ta chịu tác động của nhiều cơn bão, áp thấp nhiệt đới và hoàn lưu sau bão thường gây mưa to và lũ lụt làm thiệt hại không nhỏ cơ sở hạ tầng, sản xuất và đời sống người dân; lượng mưa thường tập trung nhiều vào tháng 6, 7, 8. Tuy nhiên, cũng có năm mưa lại tập trung vào tháng 9, 10.

Theo ông Văn Tất Cường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, năm 2017, diễn biến khí tượng, thủy văn ở tỉnh tương đối phù hợp với quy luật nhiều năm, nhưng cũng chịu tác động bởi 3 cơn bão; trong đó cơn bão số 12 kết hợp với không khí lạnh tăng cường mạnh đã gây ra mưa to, gió mạnh và làm sạt lở đất trên diện rộng, hư hỏng nhiều công trình cơ sở hạ tầng ở các huyện Kon Plông, Tu Mơ Rông và Đăk Glei. Trong năm 2018, mới vào tháng đầu của mùa mưa (tính đến hết tháng 5), mưa kèm gió lốc làm 1 người chết, 6 người bị thương, hàng trăm ngôi nhà bị tốc mái và gần 40 ha cây trồng các loại bị thiệt hại. Đó là, hàng năm, các cấp chính quyền, ngành chức năng và người dân đã tích cực, chủ động trong công tác, nếu không những thiệt hại về người và tài sản do mưa bão gây ra còn lớn hơn nhiều. Như vậy, thiệt hại về mưa lũ, gió lốc hàng năm là không nhỏ nếu chúng ta không có biện pháp chủ động phòng, chống hữu hiệu.

Kiểm tra đập thủy lợi ở xã Đăk La, huyện Đăk Hà trong mùa mưa bão. Ảnh: V.N

Để chủ động đối phó với mưa bão, hàng năm, vào đầu mùa mưa, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, UBND tỉnh thường chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành kiểm tra các hồ đập, các công trình thủy lợi; xây dựng phương án phòng chống bão lũ; gia cố hồ đập, các công trình thủy lợi bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão. Và năm nay, các đơn vị được giao nhiệm vụ đã chủ động tiến hành kiểm tra và triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn hồ đập cho mùa mưa bão.

Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh, trên địa bàn tỉnh hiện có 492 công trình thủy lợi (80 hồ, 414 đập và 8 trạm bơm), trong đó 175 công trình do Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh quản lý và 317 công trình nhỏ do cấp huyện quản lý. Trong mùa mưa bão, nguy cơ mất an toàn nhất là ở các hồ chứa. Trong tổng số hồ chứa, Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh quản lý gồm 71 hồ, còn lại UBND các huyện quản lý 9 hồ chứa.

Trước yêu cầu đặt ra trong công tác quản lý, đến nay, Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh kê khai đăng ký an toàn đập cho 71 hồ, huyện Đăk Hà đăng ký an toàn 7 hồ, riêng huyện Ngọc Hồi có 2 hồ chứa nhỏ chưa kê khai đăng ký an toàn.

Về kiểm định, 6 hồ kiểm định an toàn, 16 hồ chứa chưa đến hạn kiểm định và 58 hồ chứa đã tới thời hạn kiểm định. Đối với các hồ đến hạn kiểm định (chủ yếu là các hồ nhỏ), Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh xây dựng kế hoạch kiểm định theo lộ trình.

Ngoài phương án phòng chống lũ lụt chung, đối với các hồ chứa lớn như hồ chứa nước Đăk Uy, Đăk Yên, Ia Bang Thượng (có dân cư tập trung vùng hạ lưu đập), Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh lập phương án phòng chống riêng.

Để bảo đảm nước tươi tiêu cũng như góp phần bảo đảm an toàn cho các hồ đập trong vụ mùa và mùa mưa này, Ban Quản lý Khai thác các công trình thủy lợi tỉnh tiến hành nạo vét kênh mương và sửa chữa nhỏ cho trên 100 công trình thủy lợi.

Về xây dựng quy trình vận hành, các hồ chứa lớn (Đăk Uy, Đăk Yên, Ia Bang Thượng, Đăk Sa Men, Đăk Trang, Tân Điền, Đăk Sờ Rệt, Đăk Rơ Wa, Cà Tiên, Đăk Hờ Nia, Đăk Loh, Đăk Rơn Ga và C19) được Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh xây dựng quy trình vận hành và được tỉnh phê duyệt. Các công trình hồ chứa nhỏ có tràn tự do, trước mắt các đơn vị quản lý chỉ xây dựng tạm thời các quy định về vận hành công trình.

Trong việc bảo đảm an toàn cho các hồ đập, bằng nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới từ Dự án sửa chữa và nâng cao an toàn hồ đập Việt Nam, Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh đang xúc tiến các hoạt động đầu tư sửa chữa, nâng cấp nhiều công trình thủy lợi với số vốn trên 200 triệu đồng. Mục tiêu của tiểu dự án nhằm kiên cố đập đất, cống lấy nước, tràn xả lũ, xây dựng đường quản lý vận hành, nhà quản lý, lắp đặt thiết bị quan trắc, tăng khả năng điều tiết, xả lũ… bảo đảm an toàn các hồ đập.

Với trách nhiệm cùng quyết tâm cao nhất, Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh, các huyện, thành phố được giao quản lý các công trình thủy lợi đã kịp thời giải quyết nhiều vấn đề đặt ra, bảo đảm an toàn hồ đập trong mùa mưa bão.

Văn Nhiên