Chế bản báo giấy thời 4.0

Sau khi tiếp nhận file PDF, bộ phận vi tính (Công ty In) triển khai xuất file theo từng tay, từng màu. Ảnh: G.T

Trước đây, công việc chế bản báo giấy là một quá trình thủ công đầy công phu. Từ việc sắp chữ bằng chì (hay gọi là xếp chữ tipô) là giai đoạn nặng nhọc và tốn khá nhiều thời gian và công sức. Tiếp đến việc tạo bản kẽm phức tạp, kỹ thuật viên chế bản đóng vai trò như những nghệ nhân, cẩn trọng "vẽ" nên diện mạo cho từng trang báo. Khi dàn trang phải đo chính xác từng milimet trên maket của họa sĩ vẽ ra, rồi dàn theo mẫu, sau đó in ra giấy scan bằng máy in laze A4 rồi cắt, ghép lại thành bài cho khổ A3 (khổ của tờ báo). Về ảnh, phóng viên chụp máy cơ rồi đem phim xuống tiệm ảnh rửa và gửi kèm với bài viết tay nhiều khi biên tập chi chít chữ bên lề trang giấy, rất khó đọc.

Công nghệ chế bản ngày một tân tiến hơn, khi máy in laze A3 thay cho A4 đỡ đi rất nhiều công đoạn trong dàn trang. Giờ đây chúng tôi trở thành những "kiến trúc sư" tài ba, thay họa sĩ "vẽ" nên bố cục hài hòa và ấn tượng cho từng trang báo bằng sức mạnh của công nghệ. Ảnh và bài viết của phóng viên đều gửi qua mail khi được biên tập xong, phân trang mới chuyển đến bộ phận chúng tôi. Nhờ vậy mà chúng tôi đã giảm tải được khối lượng công việc khá lớn. Trước đây bộ phận dàn trang chúng tôi có 4 người, 1 tuần ra 3 số báo thường ngày, 1 số cuối tuần và nửa tháng ra 1 số báo ảnh, bây giờ chúng tôi chỉ còn 2 người nhưng 1 tuần phải đảm nhận 5 số báo thường ngày, 1 số cuối tuần (12 trang, đã tăng thêm 4 trang màu) và 1 số báo ảnh.

Tuy nhiên, ẩn sau những thách thức không nhỏ mà báo in đang đối mặt, cơ hội phát triển vẫn luôn tiềm tàng. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, hay còn gọi là Công nghệ 4.0, đang mang đến một luồng gió mới, từng bước chuyển hóa sâu sắc quy trình chế bản báo giấy truyền thống. Những đột phá trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data) và tự động hóa đang dần kiến tạo một diện mạo hoàn toàn mới cho công đoạn quan trọng này.

Cụ thể, các phần mềm thiết kế và dàn trang ngày càng được tích hợp những tính năng thông minh vượt trội. Chúng không chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ mà còn trở thành những trợ lý đắc lực, giúp cho bộ phận làm chế bản tối ưu hóa bố cục trang báo một cách khoa học và thẩm mỹ. Khả năng gợi ý và lựa chọn font chữ đa dạng, cùng với việc phối màu sắc hài hòa, tinh tế, góp phần tạo nên những trang báo hấp dẫn về mặt thị giác.

Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo (AI) hứa hẹn mang đến những bước tiến vượt bậc trong việc nâng cao hiệu quả và độ chính xác của quy trình chế bản. Các thuật toán AI tiên tiến có thể được ứng dụng để tự động rà soát và phát hiện các lỗi tiềm ẩn như lỗi chính tả, lỗi hình ảnh, hoặc thậm chí những sai sót trong bố cục. Nhờ đó, thời gian kiểm tra và chỉnh sửa được rút ngắn đáng kể, đồng thời giảm tối đa nguy cơ sai sót trước khi ấn phẩm được đưa vào sản xuất hàng loạt.

Không chỉ dừng lại ở khâu thiết kế và dàn trang, phóng viên cũng vậy, họ đang dần đổi mới cách làm báo theo hướng hiện đại, tích hợp công nghệ và phát triển nội dung đa phương tiện để bắt kịp với xu thế hiện nay.

Quy trình in ấn nếu đầu tư máy móc đồng bộ, hiện đại sẽ tự động rà soát lỗi và canh chuẩn tông màu. Ảnh: GT

Công đoạn in cũng tiến bộ hơn, giấy scan từng được sử dụng phổ biến, giờ chỉ dùng cho in lụa hoặc in số lượng ít, còn in báo hay in những ấn phẩm đòi hỏi chất lượng cao, sắc nét hầu hết đều sử dụng đến công nghệ CTF hay gọi là chế bản phim. Quy trình in ấn cũng đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ vào công nghệ. Các hệ thống in ấn thông minh ngày nay được trang bị khả năng tự động điều chỉnh màu sắc một cách chính xác, đảm bảo sự đồng nhất và chất lượng cao cho từng ấn phẩm.

Công nghệ 4.0 đòi hỏi chúng tôi phải không ngừng học hỏi, nắm bắt công nghệ mới để công việc dàn trang chế bản không hề mờ nhạt, mà chuyển sang một giai đoạn mới, đòi hỏi những kỹ năng và tư duy khác biệt. Tôi tin chắc rằng, khi đó chúng tôi không chỉ đơn thuần là người thực hiện các thao tác kỹ thuật mà còn trở thành những "nhà thiết kế thông tin", những người có khả năng ứng dụng công nghệ để tạo ra những trang báo hấp dẫn, dễ đọc và truyền tải thông điệp một cách hiệu quả nhất trong dòng chảy thông tin đa dạng và không ngừng đổi mới của thời đại.  

Gia Thịnh