Đăk Rơ Nga huy động sức dân làm nhà rông

Những ngày này, dân làng Đăk Dế (xã Đăk Rơ Nga) đang nỗ lực để hoàn tất những công đoạn cuối cùng của công trình sửa chữa nhà rông truyền thống để kịp có địa điểm tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư (dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 14/11/2018).

Bí thư chi bộ thôn Đăk Dế - A Ly cho biết, nhà rông cũ của thôn đã được xây dựng cách đây hơn chục năm. Theo thời gian, phần rui, mè và mái tranh đều đã bị mối mọt, dột nát. Năm 2017, thôn triển khai chủ trương làm lại nhà rông mới. Thuận lợi là do giàn cột nhà rông cũ còn tận dụng lại được nên bà con chỉ phải tìm kiếm thêm một số nguyên liệu như tranh, tre, lồ ô và các cây gỗ nhỏ để làm rui, mè. Tuy nhiên, do nguyên vật liệu làm nhà rông truyền thống bây giờ khan hiếm nên từ sau Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư năm 2017, thôn đã tiến hành họp dân, phân chia các hộ gia đình trong thôn thành 5 tổ (mỗi tổ từ 25-30 hộ) để đi lấy tranh; vận động bà con dân làng chặt cây gỗ nhỏ tại rẫy của các hộ gia đình mình, tránh tình trạng chặt phá rừng trái pháp luật.

Công trình làm mới nhà rông thôn Đăk Manh 1 đang dần hoàn thiện

Sau khi nguyên vật liệu đã chuẩn bị xong đâu đấy, đầu tháng 11/2018, bà con dân làng Đăk Dế đã thống nhất tập trung sửa chữa nhà rông. Dù đang là thời điểm thu hoạch lúa, mì và các loại nông sản khác, nhưng xác định việc sửa chữa nhà rông là việc quan trọng nên 5 nhóm hộ gia đình trong thôn đã thống nhất luân phiên nhau đảm trách phần công việc được giao để vừa không làm ảnh hưởng đến việc thu hoạch nông sản, vừa đảm bảo tiến độ hoàn thành nhà rông.

Cùng chung tay góp sức sửa chữa nhà rông của thôn, anh A Hoàng (thuộc nhóm 1, thôn Đăk Dế) phấn khởi nói: Với người Xơ Đăng chúng tôi, từ bao đời nay, nhà rông được xem là mái nhà chung và linh hồn của làng. Vì vậy, khi nhìn thấy nhà rông hư hỏng, bà con ai cũng quyết tâm góp sức mình sửa chữa lại để dân làng có chỗ tổ chức lễ hội, sinh hoạt văn hóa, sinh hoạt cộng đồng.

“Nhờ cách phân công dựng nhà rông luân phiên theo tổ của thôn nên dù thời điểm đang vụ thu hoạch nông sản nhưng cũng không làm ảnh hưởng đến tiến độ làm nhà rông và việc thu hoạch 3 sào lúa và hơn 1ha cà phê của gia đình mình” - anh A Hoàng phấn khởi nói.

Bí thư chi bộ A Ly tự hào hơn khi tiết lộ thêm với chúng tôi: Công trình sửa chữa nhà rông thôn Đăk Dế với tổng kinh phí xây dựng khoảng 150 triệu đồng, trong đó, Nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng, phần còn lại do nhân dân trong thôn đóng góp.

Ngày 16/11, dân làng Đăk Manh 1 (xã Đăk Rơ Nga) tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư. Những ngày này, dân làng Đăk Manh 1 cũng đang nỗ lực hết sức để tập trung hoàn thành công trình làm mới nhà rông của thôn.

Bí thư chi bộ thôn Đăk Manh 1 - A Vân cho biết, nhà rông cũ của thôn được làm cách đây 15 năm nên toàn bộ cây cột gỗ, mái tranh đều đã bị hư hỏng, mục nát, không thể sửa chữa được. Vì vậy, để có chỗ cho bà con sinh hoạt cộng đồng, sinh hoạt văn hóa, thôn đã quyết định làm lại nhà rông mới.

2 tháng nay, bà con dân làng Đăk Manh 1 bắt đầu các công đoạn chuẩn bị nguyên vật liệu. Vì không thể tìm kiếm, tận dụng cây gỗ trên rẫy của các hộ gia đình để làm cột nhà rông nên bà con dân làng thống nhất đóng góp mỗi hộ gia đình 100.000 đồng để bê tông hóa 8 cột chính của nhà rông; các hạng mục còn lại như rui, mè, mái được bà con nỗ lực tìm kiếm những nguyên liệu truyền thống như cây gỗ nhỏ (chặt từ rẫy của bà con), tre, nứa, tranh…

Cũng như cách triển khai làm nhà rông ở thôn Đăk Dế, để không làm ảnh hưởng đến tiến độ công trình làm nhà rông cho làng và việc thu hoạch nông sản của bà con nhân dân, chi bộ, ban nhân dân thôn Đăk Manh 1 thống nhất hàng tuần, bà con dân làng cùng tập trung làm nhà rông từ 2-3 ngày, thời gian còn lại lo việc gia đình.

Sau 2 tháng triển khai xây dựng, đến nay, nhà rông Đăk Manh 1 đã cơ bản hoàn thành. Theo ước tính của thôn trưởng - A Liên, tổng kinh phí xây dựng nhà rông khoảng 280 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 70 triệu đồng, còn lại do nhân dân đóng góp.

Dân làng Đăk Dế gấp rút hoàn tất công trình sửa chữa nhà rông cho thôn

Cùng với công trình làm mới nhà rông, nhân dịp này, thôn Đăk Manh 1 cũng đã triển khai công trình xây dựng cổng chào thôn – thôn đầu tiên của xã Đăk Rơ Nga xây dựng cổng chào thôn. Tuy nhiên, để giảm bớt chi phí đóng góp trong dân, các đồng chí đứng đầu cấp ủy, ban nhân dân thôn đã gương mẫu đóng góp thêm phần kinh phí và tự nguyện đứng ra đổi công với các thợ xây trong vùng bằng nhiều việc làm như: hái cà phê, dẫy cỏ, thu hoạch lúa, mì…

Anh A Vân cho biết: Đăk Manh 1 là thôn trung tâm của xã Đăk Rơ Nga nên cố gắng đi đầu để các thôn còn lại trên địa bàn xã học hỏi và làm theo. Vì vậy, với trách nhiệm là những người đứng đầu cấp ủy chi bộ, ban nhân dân thôn, chúng tôi không ngại khó, ngại khổ để góp phần xây dựng những công trình ý nghĩa cho thôn.

Theo Phó Chủ tịch xã Đăk Rơ Nga - Nguyễn Văn Quang, xã Đăk Rơ Nga hiện có 5/5 thôn (làng) có nhà rông. Từ năm 2016 đến nay, cùng với Nhà nước hỗ trợ một phần, còn lại do nhân dân đóng góp, cả xã có 4/5 nhà rông được sửa chữa và làm mới, trong đó có 3 nhà rông ở các thôn Đăk Pung, Đăk Kon, Đăk Manh 1 được làm mới và 1 nhà rông thôn Đăk Dế sửa chữa. Nhà rông của các thôn được làm mới và sửa chữa cơ bản giữ  đúng nguyên mẫu nhà rông truyền thống của đồng bào Xơ Đăng. Kế hoạch 2019, xã tiếp tục triển khai cho thôn còn lại (thôn Đăk Manh 2) vận động nhân dân đóng góp công sức cùng với Nhà nước sửa lại nhà rông.