Đồng chí Hoàng Đình Giong, người chiến sĩ cộng sản kiên trung của cách mạng Việt Nam

Đồng chí Hoàng Đình Giong. Ảnh: baotanglichsu.vn

Đồng chí Hoàng Đình Giong (tức Hoàng, Lầu Voòng, Trần Tin, Nam Bình, Văn Tư, Võ Văn Đức, Vũ Đức, Lê Minh, Cụ Vũ), là người dân tộc Tày, sinh ngày 01/6/1904 tại làng Thôm Hoáng, xã Hạ Hoàng, về sau chuyển sang Nà Toàn, xã Xuân Phách (nay thuộc phường Đề Thám, thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng).

Những ngày còn cắp sách đến trường, đồng chí Hoàng Đình Giong là một học trò thông minh, học giỏi và sớm có tinh thần yêu nước, ghét thực dân đế quốc. Từ năm 1923 - 1926, đồng chí đã bí mật tham gia nhiều hoạt động tuyên truyền tinh thần yêu nước trong học sinh ở một số trường học trên địa bàn các huyện, thị xã Cao Bằng. Đồng chí còn ra tận Hà Nội tham gia phong trào bãi khóa của học sinh, tham gia lễ truy điệu nhà yêu nước Phan Chu Trinh và bị đuổi học, trở về Cao Bằng.

Về quê hương Cao Bằng, đồng chí vẫn luôn nhiệt huyết với tinh thần cách mạng. Năm 1927, đồng chí bí mật sang Long Châu (Trung Quốc) bắt liên lạc với tổ chức Hội Việt Nam cách mạng thanh niên (VNCMTN). Với các hoạt động sôi nổi trong hội, một năm sau, thanh niên Đình Giong được kết nạp vào Hội VNCMTN. Đến năm 1929, đồng chí tiếp tục được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản Đảng và được bầu làm Bí thư chi bộ Hải ngoại (Long Châu, Trung Quốc), chịu trách nhiệm gây dựng, truyền bá tinh thần yêu nước và phát triển cách mạng tại Cao Bằng - Lạng Sơn, theo tinh thần chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Ái Quốc.

Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, Chi bộ Hải ngoại Long Châu do đồng chí Hoàng Đình Giong làm bí thư đã chính thức trở thành chi bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Hoàng Đình Giong, cơ sở Đảng và phong trào cách mạng tỉnh Cao Bằng tiếp tục phát triển tích cực, từ 1 chi bộ của Đảng tăng lên 10 chi bộ với trên 70 đảng viên.

Cùng với việc xây dựng tổ chức Đảng, những năm sau đó (1932-1936), đồng chí Hoàng Đình Giong luôn quan tâm chỉ đạo thành lập, tổ chức các hoạt động quần chúng cách mạng ở các  tỉnh Cao Bằng, Hải Phòng, Quảng Ninh; trực tiếp chỉ đạo Đảng bộ Cao Bằng xuất bản tờ báo "Cờ đỏ", tuyên truyền cách mạng, giác ngộ quần chúng; chỉ đạo xây dựng Cao Bằng thành một trong những cơ sở vững chắc để chắp nối liên lạc giữa Ban Chỉ huy ở ngoài nước của Đảng với bộ phận lãnh đạo Trung ương đang hoạt động trong phạm vi toàn quốc.

Đầu năm 1936, thực hiện sự phân công của Trung ương, đồng chí Hoàng Đình Giong trở lại vùng Duyên Hải (Hải Phòng, Quảng Ninh) hoạt động nhằm tăng cường củng cố đường dây liên lạc từ nước ngoài về nước chỉ đạo phong trào đấu tranh cách mạng. Ngày 4/2/1936, tại Hải Phòng, đồng chí Hoàng Đình Giong bị mật thám Pháp bắt giam và đày đi nhiều nhà tù trong nước, rồi đày đi biệt xứ tận đảo Ma-đa-ga-xca (châu Phi).

Là người có kinh nghiệm đấu tranh cách mạng, dù bị địch và bọn mật thám tra tấn dã man, tìm mọi cách dụ dỗ, mua chuộc đầu hàng, nhưng đồng chí Giong vẫn hiên ngang, giữ vững lập trường cách mạng. Ở các nhà tù bị đày, đồng chí còn là một trong những người sáng lập, lãnh đạo chi bộ đặc biệt - chi bộ Cộng sản của các đảng viên tù chính trị; biến nơi tù đày thành trường học cách mạng, thành nơi đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cách mạng. Đến tháng 10/1944, sau khi thoát khỏi nhà tù đế quốc, đồng chí trở về nước, nhảy dù xuống Cao Bằng, bắt liên lạc với tổ chức, tiếp tục những ngày hoạt động cách mạng sôi nổi sau này...

Sau ngày 9/2/1945, khi Nhật đảo chính Pháp, đồng chí Hoàng Đình Giong cùng Tỉnh ủy Cao Bằng lãnh đạo nhân dân nổi dậy khởi nghĩa, xóa bỏ chính quyền cũ, thành lập chính quyền nhân dân ở khắp nơi trên địa bàn; đồng thời trấn áp bọn phản động và thổ phỉ. Tháng 8/1945, thực hiện Quân lệnh số I của Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc, Đảng bộ Cao Bằng cử ra Ủy ban Khởi nghĩa của tỉnh, do đồng chí Hoàng Đình Giong làm Trưởng ban tổ chức lãnh đạo lực lượng vũ trang phối hợp với sự nổi dậy cùng quần chúng đánh chiếm các nơi chiếm đóng của quân Nhật, đối phó với quân Tưởng Giới Thạch, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân, cũng như tham gia giành chính quyền cách mạng.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, đồng chí Hoàng Đình Giong lại được Đảng và Bác Hồ giao trách nhiệm Chỉ huy Đội quân Nam tiến. Trong thời gian này, đồng chí đã được Đảng giao giữ nhiều chức vụ quan trọng, như: Chủ nhiệm Chính trị Bộ (Chính ủy) Quân giải phóng Nam Bộ, Khu Bộ trưởng (Tư lệnh) đầu tiên Khu IX, Khu Bộ trưởng (Tư lệnh) Khu VI.

Năm 1947, trong một trận chiến đấu ác liệt tại Chiến khu 7 (Ninh Thuận), đồng chí Hoàng Đình Giong chiến đấu và anh dũng hy sinh giữa lúc nhiệt huyết cách mạng đang tràn đầy. Đồng chí Hoàng Đình Giong hy sinh ở tuổi 43. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng - Người chiến sĩ cộng sản kiên trung này luôn đặt lợi ích của Đảng và dân tộc lên trên hết; sống giản dị, chân thành, gần gũi, gắn bó mật thiết với quần chúng nhân dân, luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến của quần chúng nhân dân, được quần chúng nhân dân đặc biệt yêu mến, tin tưởng, cảm phục.

Đồng chí Hoàng Đình Giong là một tấm gương sáng ngời của người cộng sản: sống vì Đảng, chết không rời Đảng, trọn đời hy sinh phấn đấu vì độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân và tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng thời đại Hồ Chí Minh.

Với công lao và cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng Việt Nam, đồng chí Hoàng Đình Giong đã được Đảng, Nhà nước truy tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh; danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; Lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam.

Ôn lại cuộc đời hoạt động cách mạng và công lao đóng góp to lớn của đồng chí Hoàng Đình Giong đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc Việt Nam, các thế hệ con cháu Việt Nam càng thêm tin tưởng, tự hào và tỏ lòng tri ân sâu sắc tới Đảng, Bác Hồ và các thế hệ đi trước; quyết tâm hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ trong sự nghiệp phát triển, đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế hôm nay.

Trần Hà

(Lược theo tư liệu của Ban Tuyên giáo Trung ương)