Đừng để “kho báu” mất dần bởi sự xâm hại của con người

Thông tin những loài động thực vật hoang dã quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng trên thế giới đang tồn tại ở những cánh rừng trên địa bàn huyện Kon Plông vừa được Tổ chức Bảo tồn động thực vật Quốc tế (FFI) công bố khiến cho nhiều người dân Kon Tum cảm thấy vui mừng. 

Theo nghiên cứu điều tra chuyên sâu của tổ chức này, Kon Plông là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật nguy cấp, quý hiếm gồm 38 loài động vật có vú, 124 loài chim và 25 loài thực vật. Có ít nhất 9 loài có vú, 5 loại chim, 1 loài bò sát và 2 loài thực vật ở mức bảo vệ cao nhất cho các loại động vật thực vật nguy cấp, quý hiếm, đang bị đe dọa tuyệt chủng ở Việt Nam. Trong đó, loài chà vá chân xám được liệt vào danh sách cực kì nguy cấp. Vượn má vàng Trung bộ, cầy vằn, cu li nhỏ, khướu Ngọc Linh thuộc nhóm động vật nguy cấp. Các loài như gấu ngựa, rái cá vuốt bé, trĩ sao, hồng hoàng thuộc nhóm động vật sắp nguy cấp. Ngoài ra, rừng Kon Plông còn có hệ động thực vật phong phú với hơn 644 loài thực vật, 334 loài động vật.

Để giữ rừng, một trong những giải pháp hiệu quả là phát huy vai trò của cộng đồng và người dân sống gần rừng. Ảnh: X.B

Có thể nói, vùng rừng Kon Plông có ý nghĩa quan trọng trong công tác bảo tồn các loài chim nguy cấp trên thế giới và là “kho báu”, là niềm tự hào của người dân Kon Tum nói riêng và Việt Nam nói chung.

Dù được công nhận là khu vực có ý nghĩa quan trọng trong công tác bảo tồn các loài động, thực vật quý hiếm nhưng nếu không có kế hoạch bảo vệ thì về lâu dài khi môi trường sống của chúng bị phá vỡ sẽ dẫn đến nguy cơ bị tuyệt chủng.

Thực tế hiện nay, các cánh rừng tại Kon Plông vẫn đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa trực tiếp và đáng lo ngại, sinh cảnh bị  phân mảnh, suy giảm chất lượng do tình trạng khai thác gỗ trái phép, phá rừng làm rẫy, mở rộng canh tác nông nghiệp và các hoạt động xây dựng hạ tầng như đường, thủy điện, điện gió…  Bên cạnh đó, tình trạng săn bắt và buôn bán động vật hoang dã, trở thành mối đe dọa lớn cho đa dạng sinh học ở Kon Plông. Việc bẫy bắt ảnh hưởng đến nhiều loại động vật từ linh trưởng, thú ăn thịt, đến các loại chim và thú nhỏ. Điều đáng nói, những hoạt động gây nguy hại đó đều xuất phát từ hoạt động của con người. 

Mất rừng là mất sự đa dạng sinh học và những loại thú rừng sẽ mất dần môi trường tự nhiên để sinh sống. Nếu chúng ta không ngăn chặn được tình trạng khai thác rừng trái phép, phá rừng làm rẫy, săn bắt các loại thú rừng…thì chắc chắn những loại động vật hoang dã sẽ mất dần đất sống, lâu dần dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng.

Bảo vệ sự đa dạng sinh học của động thực vật  nói chung và những loài động thực vật quý hiếm vừa được công bố nói riêng có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo cân bằng sinh thái, môi trường sống trong lành, mang giá trị kinh tế, phục vụ sản xuất nông nghiệp và tạo điều kiện phát triển ngành y học. Bởi vậy công tác gìn giữ, bảo vệ, bảo tồn có ý nghĩa hết sức quan trọng. Cần tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ các dự án chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, kiên quyết đình chỉ, thu hồi đối với dự án chuyển mục đích sử dụng có sai phạm hoặc nguy cơ gây thiệt hại về rừng, môi trường sinh thái. Tăng cường tuần tra, truy quét đột xuất và thường xuyên để ngăn chặn hành vi phá rừng. Xử lý nghiêm các hành vi phá rừng, các vụ vi phạm vận chuyển, buôn bán động vật hoang dã. Phát huy vai trò trách nhiệm của chủ rừng, của chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ quản lý và bảo vệ rừng…

Cùng với đó, xác định việc bảo tồn đa dạng sinh học gắn với phát triển sinh kế bền vững là hướng đi tất yếu để người dân Kon Plông có cuộc sống ổn định, phát triển mà vẫn giữ được khu rừng nguyên sinh quý giá thì bên cạnh đẩy mạnh công tác truyền thông, cần thực hiện tốt hơn nữa công tác giao khoán quản lý bảo vệ rừng cho người dân sống gần rừng…Khi cuộc sống người dân địa phương được đảm bảo và bền vững, các hoạt động bảo tồn mới đạt được hiệu quả cao nhất, đem lại nguồn lợi cho người dân cũng như đa dạng sinh học nói chung.

Văn Phương