Giỗ tổ Hùng Vương trong đời sống người DTTS ở Đăk Hà

Dưới ánh nắng chiều chiếu qua những liếp tre nhà rông, đội nghệ nhân dân gian chủ yếu là học sinh và chị em phụ nữ người Xơ Đăng tại thôn Kon K’Lốc, xã Đăk Mar đang hăng say tập luyện những bài dân ca truyền thống của dân tộc mình, sẵn sàng tham gia biểu diễn, giao lưu trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương sắp tới. Với sự hướng dẫn của Nghệ nhân ưu tú Y Kha, các chàng trai, cô gái Xơ Đăng dần nhuần nhuyễn các bài cồng chiêng, thuộc và thể hiện thuần thục các làn điệu dân ca của dân tộc mình.

Lãnh đạo tỉnh, huyện dâng hương tưởng nhớ các vua Hùng. Ảnh: TN

Gác lại công việc gia đình, chị Y Pên (26 tuổi) đang hòa chung với tiếng cồng chiêng để thể hiện bài xoang “Đón khách” theo làn điệu dân ca Xơ Đăng. Y Pên cho hay, nghe tin đội nghệ nhân của thôn được chọn tham gia giao lưu, biểu diễn phục vụ tại Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương, chị càng phấn khởi, hăng say tập luyện.

“Tôi mới chỉ được tham gia một lần Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương, tôi nhận thức được tầm quan trọng của tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng, đây là nét đẹp không thể thiếu của nền văn hóa các dân tộc Việt Nam. Khi tham gia, chúng tôi được hòa mình vào các trò chơi dân gian, tìm hiểu các bộ trang phục của các dân tộc anh em khác trên địa bàn mang đến ngày lễ. Đây cũng là cơ hội cho người Xơ Đăng chúng tôi hiểu biết thêm về văn hóa - xã hội, vừa có thể giao lưu văn hóa truyền thống giữa các dân tộc với nhau” - chị Y Pên thích thú chia sẻ.

Là một trong những Nghệ nhân ưu tú đầu tiên trên địa bàn tỉnh từ năm 2015, nghệ nhân Y Kha có cơ hội tham gia nhiều hoạt động giao lưu văn hóa toàn quốc. Đặc biệt, với kinh nghiệm nhiều năm dẫn dắt đội nghệ nhân, đội cồng chiêng của thôn Kon K’Lốc biểu diễn chào, đón khách và phục vụ các nghi thức trong Lễ giỗ tổ Hùng Vương, nghệ nhân ưu tú Y Kha khá rành rọt về văn hóa, phong tục của các dân tộc anh em hội tụ về ngày giỗ Tổ.

Nghi thức rước linh vị Vua Hùng trong Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương tại Chùa tháp Kỳ Quang. Ảnh: TN

Chia sẻ cảm xúc khi tham gia các hoạt động tại Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay, nghệ nhân Y Kha cho rằng, dù khác nhau về phong tục, tập quán cũng như các nghi thức thờ cúng tổ tiên, nhưng dịp Giỗ Tổ chính là nơi để mọi người giao lưu.

“Tôi tin rằng, không chỉ người Xơ Đăng chúng tôi, các dân tộc anh em trên địa bàn huyện và các du khách đến với ngày lễ đều có chung một mong muốn, đó là gặp gỡ, cùng học hỏi, chia sẻ lẫn nhau để phát huy tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng kinh tế - xã hội của xã, của huyện” - Nghệ nhân ưu tú Y Kha nhận định.

Huyện Đăk Hà hiện có 28 thành phần dân tộc anh em từ khắp cả nước chọn làm quê hương thứ 2 để an cư, lạc nghiệp. Những năm qua, việc tổ chức các hoạt động hướng về cội nguồn dân tộc mỗi dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng nói riêng, truyền thống dựng nước và giữ nước của người Việt Nam nói chung đã đi sâu vào đời sống văn hóa tinh thần của người đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Đăk Hà.

Em Vi Hà Bảo Trân, người dân tộc Thái ở thôn Thanh Xuân, xã Đăk Ngọk phấn khởi cho biết: Qua các bài giảng trên lớp, em đã biết đến tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng và công lao dựng nước của các vị Vua Hùng. Em rất vui khi được tham gia ngày Giỗ Tổ, để được học hỏi thêm nét đẹp văn hóa, tinh thần của các dân tộc anh em. Em sẽ cố gắng học tập thật tốt, trở thành con ngoan trò giỏi để thực hiện đúng lời dạy của Bác Hồ “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

Bà con người Ba Na chuẩn bị cơm lam để tiến dâng Vua Hùng. Ảnh: TN

Thông thường, Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương tại huyện Đăk Hà bao gồm phần lễ và phần hội. Tại phần lễ, sau nghi thức rước linh vị Vua Hùng, các dân tộc anh em sẽ dâng hương cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đồng thời, tiến dâng lên Vua Hùng những sản vật đặc trưng do chính bàn tay mình làm ra như cơm lam, nếp cẩm, măng le,… vừa thể hiện lòng tôn kính với bậc tiền nhân, vừa để báo công với các Vua Hùng.

Tại phần hội, diễn ra nhiều hoạt động như giao lưu văn nghệ và các trò chơi dân gian; thi bịt mắt đập niêu, kéo co, đẩy gậy, đi cà kheo… thu hút được sự quan tâm của đông đảo nhân dân tham gia.

Với mỗi người đồng bào DTTS tại huyện Đăk Hà, đây không chỉ là dịp để giao lưu, thư giãn, mà còn là dịp để mọi người thắt chặt thêm tinh thần đoàn kết, gắn bó trong học tập, rèn luyện.

Trọng Nghĩa