Gỡ khó thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia

Bê tông đường nông thôn mới. Ảnh: ĐN

Thực hiện các chương trình MTQG, tỉnh ta phân bổ, giao 2.888,334 tỷ đồng kế hoạch đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 cho các sở, ngành và địa phương thực hiện, bằng 100% kế hoạch vốn Trung ương giao; ngân sách địa phương đối ứng 688,377 tỷ đồng.

Ước 8 tháng đầu năm 2023, giải ngân kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương năm 2022 kéo dài đạt khoảng 180 tỷ đồng, đạt 49,7% kế hoạch; giải ngân kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương năm 2023 đạt khoảng 250 tỷ đồng, đạt 37% kế hoạch. Tỉnh phấn đấu hết năm nay, giải ngân 100% vốn kế hoạch năm 2022 và tối thiểu 90% vốn kế hoạch năm 2023 được giao.

Tuy nhiên, theo UBND tỉnh, việc thực hiện các chương trình còn có nhiều khó khăn, vướng mắc như: Tiến độ xây dựng, ban hành thể chế, chính sách quản lý, tổ chức, hướng dẫn triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia của bộ, ngành Trung ương chưa đảm bảo, ảnh hưởng đến việc triển khai các khâu phân bổ, giao kế hoạch thực hiện, giải ngân vốn; công tác phân bổ, giao kế hoạch vốn ngân sách Trung ương thực hiện 3 chương trình MTQG chậm so với thời điểm giao kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025; một số dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần thuộc 03 Chương trình MTQG có sự trùng lắp về mục tiêu, nội dung, đối tượng.

Cùng với đó, bộ, ngành Trung ương chưa có hướng dẫn đầy đủ hoặc nội dung hướng dẫn chưa thống nhất giữa các văn bản do bộ, cơ quan trung ương ban hành; một số xã thuộc địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN đã hoàn thành xây dựng nông thôn mới song vẫn còn gặp nhiều khó khăn, không có khả năng tự huy động nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, vẫn cần nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để duy trì kết quả đạt được.

 Trước những yêu cầu đặt ra, UBND tỉnh triển khai các giải pháp để nâng cao hiệu quả thực hiện các chương trình. Trong đó, giải pháp trọng tâm phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp trong chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, đôn đốc và tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân trong thực hiện các chương trình; tăng cường công tác phối hợp, kiểm tra, chỉ đạo, giám sát giữa các cơ quan đơn vị cấp tỉnh và các địa phương; tăng cường hoạt động của ban chỉ đạo các cấp để kịp thời chỉ đạo, đôn đốc, nắm bắt, xử lý khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp truyền thông về các chương trình MTQG gắn với thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào DTTS, làm cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào thi đua “Kon Tum chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” để tạo sự lan tỏa trong hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân.

Bên cạnh đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thành việc xây dựng, ban hành hoặc trình ban hành theo thẩm quyền các văn bản chỉ đạo, điều hành và hướng dẫn thực hiện các chương trình MTQG; rà soát, cân đối, bố trí đủ nguồn vốn đối ứng từ ngân sách địa phương theo quy định, huy động hiệu quả các nguồn lực hợp pháp khác ngoài ngân sách để thực hiện các chương trình; tổ chức thực hiện có hiệu quả các chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN; lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình, dự án khác có cùng mục tiêu trong phân bổ, sử dụng nguồn lực đảm bảo trọng tâm, trọng điểm, tránh chồng chéo, dàn trải; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện các chương trình để kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng mắc.

Làm đường giao thông đi vào khu sản xuất. Ảnh: ĐN

Cùng với đó, UBND tỉnh đề nghị Bộ NN&PTNT, Ủy ban Dân tộc sớm giao, thông báo dự kiến kế hoạch vốn sự nghiệp nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2024-2025 để địa phương có cơ sở hoàn thiện kế hoạch thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới và Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN. Việc trung ương giao kế hoạch vốn đầu tư trung hạn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia sau khi tỉnh, huyện xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 nên gặp rất nhiều khó khăn trong cân đối nguồn lực đối ứng thực hiện các chương trình theo quy định, do đó, tỉnh đề xuất có cơ chế phù hợp đối với các địa phương không thể cân đối đủ nguồn lực đối ứng thực hiện các chương trình.

UBND tỉnh cũng đề nghị Trung ương xem xét, cho phép địa phương chủ động điều chuyển kinh phí sự nghiệp, kế hoạch vốn đầu tư phát triển từ các nội dung, hoạt động, tiểu dự án, dự án không có khả năng thực hiện hoặc không giải ngân hết trong năm kế hoạch sang các nội dung, hoạt động, tiểu dự án, dự án khác có khối lượng.

Đào Nguyên