Khó khăn trong duy trì tỷ lệ bao phủ BHYT
Tỷ lệ người dân tham gia các hình thức bảo hiểm y tế (BHYT) là 1 trong 2 nội dung của tiêu chí y tế trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) và được đánh giá là nội dung khó, dễ biến động. Mặc dù trong thời gian qua, nhận thức của người dân về tham gia BHYT đã có những thay đổi nhất định, tuy nhiên việc duy trì, giữ vững và nâng cao tiêu chí này vẫn là thử thách không nhỏ với nhiều địa phương, đặc biệt là đối với các địa phương đã về đích NTM.
|
Thôn Hào Phú, xã Đăk Kan, huyện Ngọc Hồi có tỷ lệ tham gia BHYT thấp của xã Đăk Kan với trên 60%. Ông Xa Văn Tuấn - Trưởng thôn Hào Phú cho biết, dù thấp nhưng đây cũng đã là tín hiệu vui vì sau khi xã đạt NTM vào năm 2016, người dân không còn được hưởng chính sách hỗ trợ cấp thẻ BHYT. Những năm đầu, sau khi không được hưởng chế độ chính sách nữa, bà con có tâm lý chủ quan, chưa ý thức được việc tham gia BHYT tự nguyện, thế nhưng sau đó bà con cũng dần thay đổi suy nghĩ và tự nguyện tham gia nhiều hơn.
Mặc dù nhận thức của người dân, đặc biệt là người DTTS, sống ở vùng sâu, vùng xa đã có những thay đổi nhất định về việc tự giác tham gia bảo BHYT tự nguyện, vậy nhưng nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT và giữ vững tỷ lệ này vẫn là thách thức đối với các địa phương. Đơn cử như tại xã nông thôn mới Đăk Kan, đến nay, tỷ lệ tham gia BHYT trên địa bàn xã đạt 74%. Mục tiêu đưa tỷ lệ bao phủ BHYT của xã lên 80% đang gặp khó do người dân thay đổi công việc và chưa chú trọng nhiều đến việc tham gia BHYT.
Tại thôn Ngọc Tặng, mặc dù đây là thôn có tỷ lệ người dân tham gia BHYT cao nhất của xã Đăk Kan với gần 79% nhưng việc có duy trì được tỷ lệ tham gia BHYT như hiện tại hay không lại phụ thuộc rất nhiều vào thu nhập của người dân mỗi năm.
Ông Đinh Văn Đằng - Trưởng thôn Ngọc Tặng trăn trở: Khó nhất là đối với những gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn không tham gia được thường xuyên. Có trường hợp tham gia BHYT 2 năm rồi, khi gặp kinh tế khó khăn thì không tham gia nữa.
Ông Trần Sỹ Hải - Chủ tịch UBND xã Đăk Kan cho biết: Một bộ phận người dân đã thoát nghèo nhưng kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, rất khó để vận động tham gia BHYT. Hiện nay, vận động nhân dân tham gia BHYT đối với toàn bộ hộ gia đình cũng là một sức ép, một gánh nặng kinh tế đối với hộ gia đình. Họ chỉ chọn đối tượng để tham gia ảnh hưởng đến việc duy trì tỷ lệ BHYT.
Tại xã Sa Loong, huyện Ngọc Hồi, đến nay, xã đã hoàn thành 16/19 tiêu chí nông thôn mới, trong 3 tiêu chí chưa đạt có tiêu chí về y tế. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong công tác tuyên truyền, vận động người dân, nhưng đến nay, duy trì và nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT vẫn gặp không ít khó khăn.
Ông A Tân - Phó chủ tịch UBND xã Sa Loong cho biết: Do nhận thức một số bà con nhân dân còn hạn chế, hơn nữa, điều kiện kinh tế một số hộ gia đình khó khăn nên việc tham gia BHYT còn mang tính chất có hay không cũng được.
Tại huyện Ngọc Hồi, đến nay, ngoại trừ xã Đăk Ang là xã thuộc khu vực III, 7/8 xã, thị trấn còn lại đều thuộc khu vực I theo Quyết định 861 của Thủ tướng chính phủ. Là xã thuộc khu vực I, các chính sách, trong đó có chính sách hỗ trợ cấp thẻ BHYT cho người dân không còn, thì việc duy trì và nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT cũng đòi hỏi ở các địa phương các giải pháp linh hoạt.
Ông Trần Sỹ Hải, Chủ tịch UBND xã Đăk Kan cho biết thêm: Trong thời gian tới, xã sẽ rà soát từng hộ gia đình, phối hợp với Mặt trận xây dựng quỹ người nghèo, quỹ Hội Chữ thập đỏ sẽ có kế hoạch tặng thẻ BHYT cho các đối tượng hộ gia đình không có khả năng tham gia bảo hiểm, nhất là các đối tượng trên 60 tuổi, hết độ tuổi lao động.
Theo Quyết định 861/QĐ-TTg, ngày 4/6/2021 của Thủ tướng chính phủ về việc Phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025, tỉnh Kon Tum có 40 xã thuộc khu vực I, II, và 52 xã thuộc khu vực III. Các xã thuộc khu vực III, II đã được phê duyệt tại quyết định này nếu được công nhận đạt chuẩn NTM sẽ được xác định là xã vùng I và thôi hưởng các chính sách áp dụng đối với xã khu vực III, II. Do đó, một bộ phận người dân tại các xã vùng DTTS và vùng miền núi đạt NTM sẽ không còn được ngân sách nhà nước hỗ trợ cấp thẻ BHYT. Số người giảm thẻ BHYT trên địa bàn tỉnh thời điểm cuối tháng 7/2021 là gần 38.000 người, tính đến ngày 30/6/2022 còn khoảng 19.500 người chưa tham gia lại BHYT, trong số này có đến 80% là người DTTS và một số xã NTM bị giảm số người tham gia BHYT.
Ông Võ Công Đức - Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh cho biết: Với chức năng là cơ quan tham mưu và trực tiếp thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn tỉnh, BHXH tỉnh tham mưu UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT từ tỉnh cho đến huyện để triển khai thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn tỉnh nói chung, trong đó có các xã NTM; triển khai thực hiện các giải pháp để đạt được mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn tỉnh là 92.75% vào năm 2022.
Thi Loan