Khu tái định cư tiền tỷ bị bỏ hoang

Để ổn định đời sống người dân bị thiệt hại do lũ và di dời người dân ở những nơi có nhiều nguy cơ bị lũ lụt, sạt lở chuyển đến nơi tái định cư mới, năm 2010, UBND huyện Đăk Glei triển khai thực hiện bố trí, sắp xếp di dời và tái định cư tại 5 điểm dân cư với tổng số 268 hộ, 1.064 nhân khẩu là người đồng bào DTTS và các công trình hạ tầng khu tái định cư theo dự án với tổng mức đầu tư trên 145 tỷ đồng.

Trong đó, có điểm tái định cư thôn Đăk Đoát, xã Đăk Pék (huyện Đăk Glei) chuyển về thôn Măng Rao, quy mô được quy hoạch tái định cư với diện tích 5 ha để bố trí cho 87 hộ đều là đồng bào DTTS, với tổng mức đầu tư theo dự án được phê duyệt là 32 tỷ 632 triệu đồng. Các nội dung công trình cần triển khai thực hiện gồm rà phá bom mìn; san ủi mặt bằng khu tái định cư; san ủi mặt bằng mở rộng khu tái định cư; cấp nước sinh hoạt khu tái định cư; đường giao thông nông thôn khu tái định cư; kéo lưới điện khu tái định cư và tiền hỗ trợ mỗi hộ dân 20 triệu đồng để làm nhà tái định cư. Vị trí bố trí điểm tái định  cư tại thôn Măng Rao, chỉ cách trụ sở UBND xã Đăk Pék vài trăm mét.

Khu tái định cư tiền tỷ bỏ hoang. Ảnh: T.T

Thế nhưng, từ khi dự án hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng thì khu tái định cư này vẫn bị bỏ hoang, các công trình xuống cấp nghiêm trọng. Những ngôi nhà tái định cư ở thôn Măng Rao giờ không còn sử dụng được, hầu hết không còn cửa và mái che. Bồn chứa nước tự chảy bị đập phá móp méo, hư hỏng, mất mát; ống dẫn nước hoen rỉ, bị cưa; khu tái định cư không có người sinh sống nên cỏ mọc um tùm; nhiều ngôi nhà giờ biến thành chuồng bò của các hộ dân lân cận; đường bê tông nông thôn được một số người dân dùng làm nơi phơi cây cu li.

Khi đến nơi đây nhìn cảnh vật hoang tàn, chúng tôi không khỏi xót xa trước thực trạng tài sản của Nhà nước đầu tư bị lãng phí, trong khi đó, không ít người dân rất cần di dời khỏi những vùng có nguy cơ sạt lở nhằm bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản.  

Ông A Mrát - Trưởng thôn Đăk Đoát cho biết: Ngay từ lúc đầu khi tổ chức họp lấy ý kiến tại địa bàn người dân đã không đồng ý xây dựng khu tái định cư ở thôn Măng Rao và đề nghị chọn khu vực đồi Đăk Bang  ở trong thôn Đăk Đoát để đi làm rẫy cho gần. Nhưng chính quyền huyện Đăk Glei không thống nhất mà chọn địa điểm tại thôn Măng Rao. Khi khu tái định cư mới hoàn thành, chỉ có khoảng hơn 10 dân hộ dân thuộc diện di dời chuyển về ở nơi khu tái định cư mới. Tuy nhiên, nguồn nước sinh hoạt ở nơi đây bị ô nhiễm, do người dân chăn thả gia súc trên thượng nguồn, một số hộ ở cuối đường ống không có nước sinh hoạt và một số hộ không có điện thắp sáng. Để có nước sinh hoạt, một số hộ gia đình đã vay mượn, có nhiều hộ như hộ A Vượt, A Phơi, A Hùng... đầu tư 20 triệu đồng để làm công trình phụ và đào giếng nước sinh hoạt nhưng vẫn không có nước. Hơn nữa, khu tái định cư thôn Măng Rao cách xa thôn Đăk Đoát khoảng 8km nên người dân đi làm rẫy khó khăn. Do cuộc sống khó khăn, thiếu thốn khi đến nơi ở mới, nên chỉ vài tháng sau các hộ dân này lần lượt tìm cách rời bỏ khu tái định cư chuyển về lại nơi ở cũ.

Nhiều nhà tái định cư không còn nguyên vẹn. Ảnh: T.T

Trao đổi với chúng tôi, đại diện UBND xã Đăk Pék cho biết, trong nhiều năm nay chính quyền xã Đăk Pék và UBND huyện Đăk Glei đã nhiều lần tổ chức họp dân ở thôn Đăk Đoát để tìm giải pháp đưa người dân đến khu tái định cư ở cho an toàn trong mùa mưa bão nhưng đều không có kết quả. Bởi người dân cho rằng, nơi đây đi làm rẫy xa, nước sinh hoạt và điện thắp sáng không đảm bảo cùng một số bất tiện khác trong cuộc sống, sinh hoạt mà Nhà nước không thể đáp ứng được. Mỗi hộ di dời chỉ được hỗ trợ 20 triệu đồng tiền xây nhà, nhưng hầu hết người dân đều có hoàn cảnh khó khăn, nên ai cũng xây nhà bằng đúng số tiền được hỗ trợ. Nhà cửa xây tạm bợ, đơn giản, chỉ sau thời gian là xuống cấp, hư hỏng. Hàng chục ngôi nhà hiện không còn cửa và không còn mái để che mưa nắng, nhiều nhà hoang tàn đổ nát.

Trong cơn bão số 9 vừa qua, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Đăk Pék có nhà cửa bị sạt lở đất, nước lũ nhấn chìm. Vì vậy, xã Đăk Pék rất mong các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm và có phương án hỗ trợ để đưa người dân đến khu vực an toàn.

Thiết nghĩ, chính quyền địa phương và ngành chức năng cần tìm ra nguyên nhân vì sao khu tái định cư này không phát huy hiệu quả. Từ đó, có biện pháp khắc phục, đưa vào sử dụng, kể cả đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động để người dân an tâm đến nơi ở mới.                  

Thanh Trang