Lưu giữ văn hóa các DTTS từ dạy nghề truyền thống

Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đinh Quốc Tuấn cho biết: Trong gần 4 năm thực hiện Đề án, Ban Dân tộc tỉnh đã tổ chức thiết kế hình ảnh 9 nghề truyền thống (dệt thổ cẩm, rèn, đan lát, làm rượu cần, chế tác nỏ, chế tác các nhạc cụ âm nhạc truyền thống, đẽo thuyền độc mộc, tạc tượng, gốm) và tổ chức tuyên truyền trực quan trên panô tại 5 huyện: Kon Plông, Kon Rẫy, Sa Thầy, Ngọc Hồi, Đăk Tô. Đồng thời, xây dựng băng đĩa phim tư liệu mô tả các bước quy trình sản xuất 9 nghề truyền thống này nhằm lưu giữ để tránh thất truyền.

Từ năm 2018 đến nay, Ban Dân tộc tỉnh tổ chức 25 hội nghị tuyên truyền, vận động thực hiện Đề án cho các đối tượng là già làng, người uy tín, thôn trưởng, các ban ngành của thôn và người dân, đặc biệt có sự tham gia của 1.818 nghệ nhân trong tỉnh, hỗ trợ 10 bộ khung dệt và tổ chức lớp dạy nghề dệt thổ cẩm cho 10 hộ dân tộc Rơ Măm ở làng Le (xã Mô Rai, huyện Sa Thầy) và 10 hộ dân tộc Hre ở xã Pờ Ê (huyện Kon Plông); hỗ trợ 350 bộ khung dệt cho các hộ gia đình, nhóm hộ gia đình có hoạt động sản xuất nghề dệt thổ cẩm trên địa bàn tỉnh và trưng bày tại trụ sở Ban Dân tộc tỉnh với mỗi dân tộc được trưng bày hiện vật của 9 nghề truyền thống. Phối hợp với thành phố Kon Tum tổ chức đào tạo dạy nghề nấu rượu cần cho 197 người; phối hợp với huyện Kon Plông mở 5 lớp nghề đan lát với 78 người học và 1 lớp dệt thổ cẩm với 34 người học.     

Truyền dạy đánh đàn t'rưng cho bà con. Ảnh: TVP

Qua các hoạt động trên, đến nay, toàn tỉnh có 12.168 người biết làm nghề truyền thống, tăng 2.217 người so với năm 2017. Trong đó, nghề dệt thổ cẩm từ 312 người tăng lên 1.046 người; nghề đan lát từ 570 người tăng lên 1.747 người; nghề rèn từ 116 người tăng lên 408 người; nghề làm rượu cần từ 984 người tăng lên 8.464 người; nghề chế tác nỏ từ 53 người tăng 266 người; nghề chế tác nhạc cụ âm nhạc từ 124 người tăng lên 164 người; nghề tạc tượng từ 39 người tăng lên 44 người; nghề đẽo thuyền độc mộc từ 19 người tăng lên 29 người…   

Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đinh Quốc Tuấn nhấn mạnh, trong thời gian tới, UBND tỉnh tiếp tục xây dựng Đề án giai đoạn 2021-2025 và mở rộng đối với các DTTS sinh sống trên địa bàn tỉnh. Thông qua đó, Ban Dân tộc tỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố lựa chọn các địa bàn, cộng đồng dân cư cụ thể có khả năng phát triển được các nghề truyền thống có thế mạnh để tiếp tục triển khai đề án; nhân rộng các điểm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng gắn với công tác bảo tồn và phát triển nghề truyền thống.

Bên cạnh đó, duy trì và phát triển các ngành nghề truyền thống, như: dệt thổ cẩm, đan lát, chế tác nhạc cụ, rượu cần… tại các điểm trưng bày, giới thiệu, mua bán, ký gửi các sản phẩm hiện có và mở rộng thêm một số điểm trên địa bàn các huyện, thành phố với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Thực hiện đồng bộ các giải pháp từ khâu mở lớp truyền dạy, phát triển nguồn nguyên liệu… đến bao tiêu sản phẩm, qua đó tạo điều kiện để người dân tham gia Đề án có được nguồn thu nhập ổn định, cải thiện kinh tế gia đình.

Đặc biệt, Ban Dân tộc tỉnh tiếp tục mở các lớp dạy nghề truyền thống tại cộng đồng để truyền dạy cho lớp trẻ, qua đó kịp thời phát hiện, bồi dưỡng tài năng trong thanh thiếu niên tại các làng đồng bào DTTS để lưu giữ nghề truyền thống của dân tộc mình. Định kỳ, tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống ở cơ sở, như: thi dệt thổ cẩm, thi chế tác nhạc cụ dân tộc, thi ẩm thực dân tộc… gắn với các sự kiện lịch sử của tỉnh và của huyện, thành phố.

Việc tiếp tục thực hiện Đề án sẽ là cơ hội tốt để các giá trị văn hóa có điều kiện giao thoa cùng phát triển, đem lại sắc thái riêng cho tỉnh trong quá trình hội nhập quốc tế. 

Trần Văn Phúc