Năm tháng không thể nào quên

Một chiều tháng 3, tôi tìm đến ngôi nhà trong hẻm đường Lý Tự Trọng, thành phố Pleiku (tỉnh Gia Lai), nơi Đại tá Lê Trọng Vạn - nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 304 sinh sống. Khi biết ý định của tôi viết về Tiểu đoàn 304 trong chiến dịch giải phóng Kon Tum, ông vui vẻ tiếp chuyện.

Chiến thắng Buôn Ma Thuột vang dội khắp Tây Nguyên, đưa địch vào thế tan rã nhanh chóng, mở đầu cho sự sụp đổ toàn diện. Trước thời cơ đó, ngày 10/3/1975, các lực lượng của tỉnh Kon Tum phối hợp với một bộ phận quân chủ lực (Sư đoàn 968) hoạt động mạnh từ Nam cầu Đăk Bla đến ngã ba Trà Huỳnh, đánh diệt 3 chốt địch ở phía quận lỵ Đăk Tô lưu vong tại đèo Sao Mai và đột nhập vũ trang tuyên truyền, thâm nhập giác ngộ quần chúng ở các khu dồn dân Ngok Leng, Tri Đạo - Tân Phú.

Bấy giờ, lực lượng quân địch ở Kon Tum rất mạnh, gồm 2 liên đoàn biệt động quân, 5 liên đoàn địa phương quân, 2 đoàn thiết giáp; quân số chủ lực lên tới 11.470 tên và 10.820 tên dân vệ cùng với bộ máy ngụy quyền các cấp được bố trí tập trung tại khu vực thị xã.

Đại tá Lê Trọng Vạn nay đã nghỉ hưu, ở ngôi nhà của mình tại thành phố Pleiku. Ảnh: ĐN

Đêm 13/3/1975, Tiểu đoàn 304 từ cánh Đông Nam nổ súng tấn công tiêu diệt chốt điểm Chư Hreng và diệt gọn quân địch ở đây, sau đó tiếp tục đưa lực lượng áp sát thị xã Kon Tum, phối hợp với Đại đội đặc công số 14, Đại đội 2 Công an vũ trang của tỉnh cùng một số đơn vị khác tăng cường hoạt động ở cánh Đông Kon Tum.

Ngày 15/3/1975, địch ở Kon Tum bắt đầu thực hiện một cuộc rút chạy về thị xã Pleiku theo đường 14. Ta triển khai chặn đánh địch rút chạy.

Ngày 16/3/1975, một bộ phận của Tiểu đoàn 304 chiếm đường 14 ở phía Nam thị xã Kon Tum, chặn đánh quân địch tháo chạy, buộc một bộ phận của địch phải chạy đường vòng theo hướng Tri Đạo xuống Pleiku.

Trưa 16/3/1975, các lực lượng của tỉnh từ các hướng áp sát thị xã Kon Tum, tiếp quản một số vùng phụ cận. Tiểu đoàn 304 tiếp tục mai phục đón đánh tàn quân địch rút chạy, đánh sập một cầu, một đoàn xe tăng và xe GMC cùng xe M113, tiêu diệt và phá hủy hoàn toàn 12 chiếc. Tiểu đoàn 304 được lệnh tiếp tục triển khai truy quét tàn quân địch.

17h ngày 16/3/1975, các hướng đồng loạt tiến công làm chủ hoàn toàn thị xã Kon Tum. Thị xã Kon Tum hoàn toàn được giải phóng, cờ giải phóng tung bay khắp các nẻo đường; nhân dân đổ ra đường trong cờ hoa đón chào Quân giải phóng tiến vào thị xã.

Đại tá Lê Trọng Vạn nhớ lại: Khi được lệnh chặn đánh địch, các đơn vị của Tiểu đoàn 304 đã bí mật hành quân, nhanh chóng tiếp cận địa bàn, trinh sát nghiên cứu địa hình bố trí lực lượng đánh địch. Trong trận đánh này, do ta nắm thế chủ động và bố trí trận đánh tốt nên ít thương vong, niềm vui chiến thắng lại càng nhân lên gấp bội.

Tiếp nối truyền thống anh hùng của thế hệ cha anh đi trước, ngày hôm nay cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 304 vẫn luôn phát huy phẩm chất tốt đẹp Bộ đội Cụ Hồ, ra sức thi đua xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, đơn vị đạt vững mạnh toàn diện. Lớp lớp cán bộ, chiến sĩ ngày nay không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu, xây dựng Tiểu đoàn chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Tiểu đoàn 304 cũng là đơn vị nòng cốt của lực lượng vũ trang tỉnh trong phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cháy nổ, phối hợp cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương giúp nhân dân các dân tộc nơi đơn vị đóng quân xóa đói, giảm nghèo, góp phần cùng với toàn dân giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ tính mạng, tài sản cho nhân dân trên địa bàn.

Với những chiến công và thành tích trong công cuộc đấu tranh giải phóng và xây dựng quê hương giàu đẹp, Tiểu đoàn 304 vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Dương Đức Nhuận