Nhiều lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Nhân viên BHXH tỉnh tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện. Ảnh: TH

Theo số liệu thống kê của BHXH tỉnh, tính đến nay, toàn tỉnh có 11.745 người tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, 2 năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 dẫn đến thu nhập của một bộ phận người dân, lao động tự do bị giảm sút, không có điều kiện kinh tế để tham gia BHXH tự nguyện, có những trường hợp đã tham gia nhưng việc đóng tiền bị ngắt quãng hoặc dừng đóng. Bên cạnh đó, không ít người dân do chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của BHXH tự nguyện nên chưa mặn mà tham gia, thậm chí có người còn muốn thanh toán một lần. Những điều này sẽ khiến người dân bị thiệt thòi, bởi trên thực tế BHXH mang lại nhiều quyền lợi về lâu dài.

Trước hết phải khẳng định, đây là chính sách rất nhân văn của Nhà nước nhằm hỗ trợ những người không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc vẫn có thể hưởng nhiều quyền lợi về khám, chữa bệnh, lương hưu khi hết tuối lao động.

Theo đó, tham gia BHXH tự nguyện, khi hết tuổi lao động và đủ thời gian đóng BHXH theo quy định người dân sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng đến trọn đời. Nếu người tham gia BHXH chưa đủ thời gian tham gia để hưởng lương hưu thì được đóng BHXH cho đến khi đủ thời gian theo quy định để hưởng lương hưu hàng tháng. Mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Cụ thể, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính như sau: Đối với nữ, được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%. Đối với nam, từ năm 2022 trở đi tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng. Lương hưu sẽ được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với quỹ BHXH.

Ngoài ra, người dân có thể được hưởng trợ cấp một lần nếu thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75%.

Cùng với chế độ lương hưu, người tham gia BHXH còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu.  Mức hưởng bảo hiểm y tế tương ứng sẽ là 95% chi phí khám, chữa bệnh.

Trong trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện không may qua đời thì thân nhân của họ sẽ được hưởng chế độ tử tuất. Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đủ 5 năm trở lên hoặc đang hưởng lương hưu chết thì ngoài chế độ tử tuất người thân sẽ được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở. Trường hợp người đang đóng BHXH tự nguyện, đang bảo lưu thời gian đóng BHXH hoặc đang hưởng lương hưu mà không may qua đời thì thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần theo quy định tại Khoản 3 Điều 8 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP.

Trước mắt, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng hàng tháng trên cơ sở mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Cụ thể, Nhà nước hỗ trợ 30% đối với người tham gia thuộc hộ nghèo, tương ứng số tiền là 99.000 đồng/người/tháng, 25% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo, tương ứng số tiền là 82.500 đồng/người/tháng; 10% đối với các trường hợp còn lại, tương ứng số tiền là 33.000 đồng/người/tháng. Theo đó, sau khi được ngân sách nhà nước hỗ trợ, số tiền người tham gia BHXH tự nguyện ở mức thấp nhất thuộc diện hộ nghèo còn phải đóng là 231.000 đồng/người/tháng, hộ cận nghèo là 247.500 đồng/người/tháng và người dân còn lại là 297.000 đồng/người/tháng. Thời gian hỗ trợ tối đa là 10 năm.

Có thể nói, BHXH tự nguyện là “của để dành” khi về già của người tham gia. Vì vậy, tham gia BHXH tự nguyện là điều cần thiết để giảm bớt gánh nặng cho các gia đình, đồng thời, góp phần cùng Nhà nước thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội.

Thiên Hương