Nỗi lo pháo tự chế

Cứ gần đến Tết Nguyên đán, trong cả nước nói chung và ở tỉnh ta nói riêng, vấn đề người dân tự chế và sử dụng pháo nổ lại khiến các đơn vị, cơ quan chức năng lo lắng. Dù đã có nhiều cảnh báo về pháo tự chế, nhưng các vụ tai nạn đau lòng vẫn xảy ra.

Gần đây nhất, vào ngày 29/12/2024, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã tiếp nhận 3 bệnh nhân trú tại xã Tân Lập với trình trạng bị đa chấn thương, bỏng nặng, thương tích khoảng 40%. Ban đầu người nhà các bệnh nhân khai nhận các nạn nhân bị thương là do nổ bình ga. Tuy nhiên, ngày 31/12/2024, UBND huyện Kon Rẫy đã có văn bản báo cáo về vụ việc, theo đó, qua xác minh của lực lượng chức năng, nguyên nhân ban đầu được xác định là do các nạn nhân tự mày mò chế tạo pháo nổ dẫn đến tai nạn thương tâm.

Người dân tự chế pháo nổ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn thương tích. Nguồn: Internet

Thực tế cho thấy, các vụ tai nạn do người dân tự chế, sử dụng pháo nổ gây ra thường để lại nhiều hệ lụy như cụt tay, cụt chân, bỏng… khiến các nạn nhân bị tàn phế suốt đời, thậm chí là mất mạng. Không chỉ vậy, các vụ nổ còn làm hư hại nhiều tài sản của người dân, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội tại các địa phương.

Vì vậy, từ năm 1994, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 406 - TTg (ngày 8/8/1994) quy định về việc cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo. Nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền con người, quyền công dân và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, ngày 27/11/2020, Chính phủ tiếp tục có Nghị định 137/2020/NĐ-CP về quản lý và sử dụng pháo nổ. Nghị định 137/2020/NĐ-CP đã quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm như nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ.

Ngoài ra, pháp luật cũng đã có những quy định cụ thể về mức xử phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ và thuốc pháo tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.

Lực lượng chức năng tuyên truyền cho người dân về phòng chống pháo nổ. Nguồn: Công an tỉnh

Để ngăn chặn các hành vi buôn bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, thời gian qua, các lực lượng chức năng đã chủ động lồng ghép các hoạt động tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật việc sản xuất, kinh doanh, sử dụng pháo nổ để người dân, các tổ chức nhận thức rõ trách nhiệm, sự nguy hiểm do pháo gây ra; hướng dẫn nhân dân sử dụng pháo hoa đúng quy định, đảm bảo an toàn. Đồng thời,  triển khai các  biện pháp đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm trong việc mua bán, vận chuyển, sử dụng pháo nổ, pháo hoa trái phép.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dân vì thiếu hiểu biết, thú vui nhất thời nên vẫn cố tình mua, chế tạo, sử dụng pháo nổ. Không chỉ người lớn mà trong những năm gần đây, tình trạng học sinh mày mò lên mạng xã hội tìm mua các nguyên vật liệu, rồi học theo cách chế tạo pháo nổ có chiều hướng gia tăng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn.

Có cầu thì ắt có cung, các đối tượng làm ăn bất chính vì lợi nhuận mà tìm mọi cách tàng trữ, vận chuyển, mua bán pháo trái phép. Hoạt động này ngày càng diễn biến phức tạp với thủ đoạn tinh vi. Đặc biệt, lợi dụng sự phát triển của mạng xã hội, nhiều đối tượng đã chuyển dịch việc buôn bán pháo, vật liệu làm pháo lên không gian mạng; đồng thời, đăng tải, chia sẻ những video clip hướng dẫn cách làm pháo để thu hút người xem.

Pháo nổ là loại hàng hóa bị cấm lưu thông, buôn bán, sử dụng. Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 đang cận kề, vì vậy, để mọi người, mọi nhà đón một cái Tết thật sự đầm ấm, vui tươi, an toàn, bên cạnh các hoạt động kiểm tra, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm của lực lượng chức năng, mỗi gia đình, mỗi người dân cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong chấp hành quy định của Nhà nước về vấn đề này và tuyệt đối nói không với pháo tự chế.

Thiên Hương