Phát huy giá trị các di sản văn hóa

Ông Nguyễn Văn Bình-Giám đốc Sở Văn hoá -Thể thao và Du lịch cho biết: Những năm qua, để bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa, các ngành đã triển khai thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy di sản không gian văn hóa cồng chiêng tỉnh Kon Tum giai đoạn 2016-2020”; Đề án “Kiểm kê, sưu tầm, bảo quản, trưng bày, tuyên truyền di sản văn hóa truyền thống điển hình các DTTS trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020”; Kế hoạch Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các DTTS tỉnh Kon Tum giai đoạn 2020-2030. Đồng thời, thực hiện các dự án sưu tầm, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể các DTTS; tổ chức tổng kiểm kê cồng chiêng tại các huyện Đăk Tô, Sa Thầy, Đăk Hà, thành phố Kon Tum; xuất bản sách ảnh về Di sản văn hoá cồng chiêng các dân tộc ở các huyện, thành phố, làm tài liệu hỗ trợ cho việc nghiên cứu.

Nhờ vậy, đến nay đã phát triển lên được 2.134 bộ cồng chiêng, tăng 218 bộ cồng chiêng so với năm 2015. Tại nhiều địa phương, văn hóa cồng chiêng đang được phục hồi, tiêu biểu như làng Hơ Moong, xã Hơ Moong (huyện Sa Thầy); làng Kon Klốc, xã Đăk Mar (huyện Đăk Hà); làng Đăk Rô Gia, xã Đăk Trăm (huyện Đăk Tô)…

Nghệ nhân A Biu xã Ngọc Bay (thành phố Kon Tum) dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ. Ảnh: QĐ

Song song với đó, tỉnh ta đã chú trọng khôi phục các lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số. Đến nay, đã khôi phục được trên 40 lễ hội của các DTTS tại chỗ; tổ chức được trên 150 lớp  truyền dạy cồng chiêng, xoang; lớp truyền dạy Hơ mon (Sử thi), cách chế tác và trình diễn một số nhạc cụ dân gian truyền thống, nghề dệt, đan lát của các tộc người tại chỗ. Đặc biệt, ở nhiều làng, phong trào truyền dạy lại cho thế hệ thanh thiếu niên nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng và các nhạc cụ dân tộc được nhiều nghệ nhân tham gia như các nghệ nhân A Dú, A Liêm, A Hiêu, A Lương (dân tộc Xơ Đăng - nhánh Hà Lăng ở xã Sa Loong, Ngọc Hồi); nghệ nhân A Thút (dân tộc Ba Na - nhánh Rơ Ngao ở xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy), A Thu (dân tộc Xơ Đăng - nhánh Xơ Teng ở xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô)... góp phần xây dựng đội ngũ nghệ nhân trẻ kế cận trong gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Sở VH-TT&DL còn thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động văn hóa như: Liên hoan nghệ thuật cồng chiêng, Ngày hội Văn hóa các dân tộc tỉnh Kon Tum, Tuần Văn hóa, du lịch tỉnh Kon Tum và các hoạt động quảng bá, giới thiệu di sản văn hóa. Điều đáng nói, nhờ làm tốt công tác bảo tồn văn hoá các dân tộc, những năm gần đây, các giá trị di sản văn hóa các DTTS tỉnh Kon Tum được giới thiệu khá rộng rãi ở các liên hoan nghệ thuật trong nước do Bộ VHTT&DL tổ chức và tham gia trình diễn giới thiệu các loại hình văn hóa dân gian các dân tộc tại một số nước như: Hàn Quốc, Pháp…Qua đó, được bạn bè trong và ngoài nước ngưỡng mộ, đánh giá cao, đặc biệt là nghệ thuật cồng chiêng, xoang.

Tái hiện Lễ cầu an của dân tộc Ba Na tại Liên hoan văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên tổ chức tại Gia Lai năm 2018. Ảnh: QĐ

Ông Phan Văn Hoàng - Phó Giám đốc Sở Văn hoá -Thể thao và Du lịch cho hay: Trong thời gian tới, ngành tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp huy động nguồn lực xã hội để tham gia bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa. Thực hiện nghiên cứu, nhận diện, làm rõ giá trị các di sản văn hóa có trên địa bàn, ý nghĩa việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn trong đời sống văn hóa xã hội hiện tại và tương lai. Tuyên truyền để nhân dân hiểu rõ giá trị di sản mình đang có, từ đó khơi dậy niềm tự hào của mỗi người khi được sở hữu những giá trị di sản đó. Khi đã hiểu rõ giá trị di sản mình đang nắm giữ, người dân sẽ có ý thức tham gia đóng góp vào việc bảo vệ, giữ gìn, phát huy giá trị đó. Đồng thời, tiếp tục thực hiện gắn kết các di sản với hoạt động du lịch trên nguyên tắc coi di sản văn hóa là tài nguyên du lịch thì phải bảo vệ, giữ gìn để di sản là tài nguyên bền vững, có giá trị sử dụng vĩnh viễn.

Xác định mục tiêu bảo tồn di sản là để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa lành mạnh của đông đảo công chúng trong xã hội, từ đó đưa di sản văn hóa thực sự trở về với nhân dân và phục vụ nhu cầu của chính người dân, bởi họ mới là chủ thể sáng tạo, bảo vệ, lưu truyền di sản đến các thế hệ sau.

Quang Định