Phát huy hiệu quả của mô hình Câu lạc bộ không sinh con thứ 3

Trên địa bàn tỉnh hiện có 56 CLB không sinh con thứ 3, trong đó huyện Sa Thầy và huyện Đăk Hà, mỗi huyện có 7 CLB; các huyện, thành phố còn lại (trừ huyện Ia H’Drai), mỗi địa phương có 6 CLB; tổng số hội viên tham gia sinh hoạt khoảng 3.000 người.

Trong những năm qua, các CLB không sinh con thứ 3 trên địa bàn tỉnh tiến hành triển khai thực hiện có hiệu quả việc phổ biến các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhất là Pháp lệnh Dân số, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới; chính sách hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người DTTS khi sinh con đúng chính sách dân số; tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; tư vấn sử dụng các biện pháp tránh thai; tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS; kỹ năng nuôi con khỏe, dạy con ngoan; tình dục an toàn và phòng tránh lây nhiễm qua đường tình dục; phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư cổ tử cung; thực trạng mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai không an toàn.

Các CLB còn là nơi để các hội viên gặp gỡ, chia sẻ những kinh nghiệm trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao thu nhập cho gia đình.

Huyện Đăk Hà là địa phương có số lượng CLB không sinh con thứ 3 nhiều và hoạt động hiệu quả. Từ năm 2011, huyện có 7 CLB được thành lập theo chủ trương của ngành Y tế với gần 300 hội viên tham gia. Ngoài ra, những năm qua, các xã Hà Mòn, Đăk Psi còn thành lập được 4 CLB do các tổ chức đoàn thể và chính quyền các địa phương phối hợp triển khai, thu hút được nhiều người tham gia.

Một buổi sinh hoạt của CLB không sinh con thứ 3 phường Trần Hưng Đạo. Ảnh: TH

Ông Nguyễn Công Tĩnh - Phụ trách Phòng Dân số (thuộc Trung tâm Y tế huyện Đăk Hà) cho biết: Thời gian đầu, các CLB gặp nhiều khó khăn trong việc tuyên truyền, vận động chị em tham gia sinh hoạt, bởi một phần họ ngại chia sẻ về những chuyện riêng tư, một phần vì tư tưởng sinh nhiều con ăn sâu trong tiềm thức của một bộ phận dân cư, nhất là đồng bào DTTS. Trước thực tế đó, Phòng Dân số (trước đây là Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình) và Ban Chủ nhiệm các CLB đến từng gia đình gặp gỡ, chia sẻ, giúp họ hiểu rõ về lợi ích của việc sinh con ít, vận động các cặp vợ chồng tham gia sinh hoạt CLB; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương lồng ghép nội dung tuyên truyền, vận động trong các buổi họp thôn, làng hay các đợt sinh hoạt của các tổ chức đoàn thể; từ đó, thu hút ngày càng nhiều hội viên tham gia. Tham gia CLB các chị em không những được trang bị kiến thức về kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản, xây dựng gia đình hạnh phúc mà còn phát huy được tinh thần tương thân, tương ái, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống cả về vật chất lẫn tinh thần để cùng hướng tới mục tiêu xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc.

Tiêu biểu như CLB không sinh con thứ 3 của tổ 10 (thị trấn Đăk Hà, huyện Đăk Hà). Với 35 hội viên tham gia hơn 8 năm qua, CLB luôn duy trì sinh hoạt đều đặn hàng tháng và đã thực sự trở thành ngôi nhà chung của các hội viên.

Chị Nguyễn Thị Thủy - Chủ nhiệm CLB cho biết: Để duy trì sinh hoạt thì Ban chủ nhiệm CLB thường xuyên thay đổi hình thức từ tọa đàm, nói chuyện chuyên đề đến tổ chức các trò chơi; nội dung tuyên truyền ngày càng phong phú, từ kiến thức sinh sản, việc thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình đến các vấn đề về phòng chống bạo lực gia đình; chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất... Trong 3 năm gần đây, chị em trong CLB còn tự nguyện đóng góp được hơn 10 triệu đồng xây dựng nguồn quỹ để giúp đỡ các chị em lúc khó khăn, hoạn nạn như ốm đau, nộp học phí cho con hay mua cây, con giống... Vì thế, chị em rất hăng hái tham gia, sinh hoạt đầy đủ, chấp hành tốt quy chế CLB đặt ra.

Các CLB không sinh con thứ 3 trên địa bàn huyện Đăk Hà đã góp phần làm giảm tỷ sinh con thứ 3 trên địa bàn huyện, từ 28,7% (năm 2012) xuống còn 15,5% (năm 2019).

CLB không sinh con thứ 3 của phường Trần Hưng Đạo (thành phố Kon Tum) Chi cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình tỉnh đánh giá là một trong những điểm sáng trong việc thu hút hội viên và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Chị Hồ Thị Bích Diệu- Phó chủ nhiệm CLB cho biết: CLB có 130 hội viên ở 7 tổ dân phố, tăng 35 hội viên so với thời điểm mới thành lập (năm 2011). Vì là CLB liên tổ nên Ban chủ nhiệm xây dựng kế hoạch mỗi tháng tổ chức sinh hoạt ở 1 tổ. Ban chủ nhiệm CLB phối hợp với các chi hội phụ nữ lồng ghép nhiều nội dung sinh hoạt từ việc tuyền truyền, phổ biến các kiến thức về kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em đến việc tư vấn về sức khỏe sinh sản vị thành niên...Vì Ban chủ nhiệm đều là các cán bộ, nhân viên của trạm y tế nên trong các buổi sinh hoạt cũng thường kết hợp khám, tư vấn sức khỏe cho chị em nên mọi người rất hào hứng tham gia. Bên cạnh đó, để đảm bảo hoạt động tuyên truyền thường xuyên, liên tục và không bị nhàm chán, hình thức được Ban chủ nhiệm CLB áp dụng nhiều nhất là thăm hỏi kết hợp tuyên truyền về kiến thức  dân số - kế hoạch hóa gia đình với tuyên truyền về công tác phòng chống sốt xuất huyết, phát thẻ bảo hiểm y tế cho người dân...

 Một điểm đặc biệt ở CLB không sinh con thứ 3 phường Trần Hưng Đạo mà chúng tôi được biết là ngoài chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ còn có một số phụ nữ lớn tuổi có sinh con thứ 3 trở lên tham gia. Theo lý giải của Ban chủ nhiệm CLB, họ chính là những cộng tác viên, tuyên truyền viên đắc lực nhất khi nói cho chị em hiểu về những khó khăn, vất vả khi sinh dày, sinh nhiều con.

Theo đánh giá của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh, không chỉ có các chị em phụ nữ, ở một số CLB còn có một số thành viên là nam giới tham gia. Qua sinh hoạt, nhiều ông chồng hiểu hơn về kiến thức dân số, vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ, cùng với vợ thực hiện tốt các biện pháp kế hoạch hóa gia đình. Nhờ phát huy hiệu quả mô hình CLB không sinh con thứ 3, tỷ lệ sinh con thứ 3 ở các địa bàn có CLB đã có sự chuyển biến tích cực, qua đó, góp phần làm giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 hằng năm của toàn tỉnh. Hiện tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên trên địa bàn tỉnh còn 16,8%, giảm hơn 5% so với năm 2018.

Thực tiễn cho thấy, mô hình CLB không sinh con thứ 3 đã giúp nhiều phụ nữ, các cặp vợ chồng hiểu rõ hơn về ý nghĩa của việc sinh ít con, có kế hoạch để xây dựng gia đình hạnh phúc. Qua đó, góp phần không nhỏ trong việc thực hiện công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình, nâng cao chất lượng dân số ở các địa phương.        

Thiên Hương